عارف یعقوبی | بی‌بی‌سی
پزشکان در مرکز ولایت بامیان گفته اند زنی که اخیرا در این ولایت چهارگانگی به دنیا آورده بود، هر چهار کودکش را از دست داده و خودش هم به شدت دچار سوء تغذیه است.
مسئولان اداره صحت (بهداشت) در بامیان گفته اند این خانم که “وزیر” نام دارد، ۳۸ ساله است و در ولسوالی دور افتاده ورس زندگی می کند، مسئولان یک درمانگاه محلی در ورس می گویند وقتی او به درمانگاه محلی مراجعه کرد، وضعیت سلامتی اش به شدت نگران کننده بود و از سوء تغذیه رنج می برد.
دکتر حسینداد مصدق، رئیس بهداشت ورس گفت که وزیر دقایقی پس از مراجعه به درمانگاه تحت نظر پزشکان قرار گرفت و چهار دختر به دنیا آورد.
دکتر حسینداد به بی‌بی‌سی گفت این زن به شدت دچار سوء تغذیه بود و به همین دلیل کودکانش قبل از وقت (درشش ماهگی) به دنیا آمدند و از بین رفتند.
دکتر مصدق گفت در پی برسی ها مشخص شد که این مادر در طول بارداری خود تنها یک بار به یک پزشک محلی مراجعه کرده بود.
مصدق گفت: “این مادر در تمام زمان بارداری‌اش از نان و کچالو (سیب زمینی) تغذیه کرده و وضعیت صحی‌اش بسیار نامناسب است.”
او افزود: “وزیر از منطقه دوردست ‘پیتاب‌جوی’ در ولسوالی ورس است و پس از چندین ساعت خود را به مرکز صحی ولسوالی رسانیده است.”
سوء تغذیه
دکتر مصدق گفت که وضعیت این مادر بسیار خطرناک بود و پزشکان مجبور شدند که برای برسی وضعیت مادران دیگر به روستاهای دور افتاده ورس سفر کنند.
مسئول اداره بهداشت ورس گفت: “برسی‌های ما نشان می‌دهد که بیشتر مادران در مناطق دوردست بامیان دچار سوء تغذیه هستند. از این جهت یا کودکان مرده به دنیا می‌آورند یا کودکان شان بعد از تولد از بین می‌روند.”
دکتر مهرعلی حسنی، سرپرست اداره بهداشت ولایت بامیان به بی‌بی‌سی گفت که مشکلات بهداشتی در فصل زمستان، یکی از جدی‌ترین و خطرناکترین مشکلات مردم بامیان است. زیرا به گفته او، در زمستان بیشتر مادران یا به درمانگاهها دسترسی ندارند یا به دلیل فقر اقتصادی نمی‌توانند به دکتر مراجعه کنند.
آقای حسنی افزود که در بیشتر مناطق بامیان نزدیک به پنج ماه زمستان است و بیشتر راهها مسدود می‌شود و از طرف دیگر امکانات درمانی هم به صورت کافی در این مناطق وجود ندارد.
دکتر مهرعلی حسنی گفت: “فقر در بامیان به سلامت مردم به شدت آسیب رسانده است. بسیاری از مادران باردار نمی‌توانند در هنگام بارداری تغذیه مناسب داشته باشند”.
وی گفت هرچند آمار دقیقی وجود ندارد که نشان دهد چه تعداد از مادران در بامیان به سوء تغذیه مبتلا هستند و یا هنگام زایمان خود یا کودکانشان از بین می‌روند، اما به نظرمی‌رسد که مادران و کودکان زیادی به دلیل سوء تغذیه با خطر مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند.
سرپرست اداره بهداشت ولایت بامیان گفت که این اداره در تلاش است که با استفاده از امکانات محدود به وضعیت مادران آسیب‌پذیر رسیدگی کند.
خدمات محدود
در این حال ابراهیم مبلغ، رئیس شورای صحی در ولسوالی ورس به بی بی سی گفت عرضه خدمات صحی در این منطقه، بسیار محدود است.
او گفت: “بیشتر مردم به مراکز درمانی اصلاً دسترسی ندارند و در مناطق دوردست قابله نیست، در بسیاری از روستاها راه‌های مواصلاتی مسدود می‌شوند و امکان رسیدن به مراکز صحی وجود ندارد.”
آقای مبلغ گفت که زمستان امسال برای مردم بامیان بسیار خطرناک خواهد بود، زیرا بسیاری مردم به دلیل خشکسالی با فقر شدیدی مواجهند.
او افزود: “در بیشتر سفره های خانواده‌های بامیانی فقط چای و نان است . دولت به فکر ما نیست. هنوز کمک‌های زمستانی صورت نگرفته و امکان این وجود دارد که در زمستان امسال، مرگ و میر مادران در بامیان بیشتر از سالهای قبل باشد.”
زایمان در خانه
رحیمه، مادری است که در ولسوالی پنجاب ولایت بامیان زندگی می کند. او در تماس تلفنی به بی بی سی گفت بیشتر مادران در خانه زایمان می کنند.
او افزود: “کلینیک از خانه ما هفت ساعت فاصله دارد. فعلا راه به دلیل بارش برف بسته شده است. اینجا بیشتر خانواده ها پول دکتر را ندارند که به مرکز بامیان و یا در جاهای دیگر به دکتر مراجعه کنند.”
رحیمه گفت: “بیشتر مادران در این جا اصلا در زمان بارداری به دکتر مراجعه نمی کنند. در روستای ما پارسال سه زن در هنگام زایمان از بین رفتند. امسال وضعیت بدتر از سال پیش است.”
بامیان یکی از مناطق دوردست افغانستان است. زمستان طولانی و راه های صعب العبور دارد. پزشکان کمتر حاضر می شوند برای کار به این منطقه کوهستانی بروند.
در برخی از مناطق دوردست بامیان، افرادی که فقط سواد خواندن و نوشتن دارند، به عنوان دکتر کار می کنند و در مواردی تجویز داروهای نامناسب از سوی این افراد آمار مرگ و میرمادران را افزایش داده است.