حاجی علی زاده
پناهجویان افغانستانی درسال گذشته با مشکلات بیشتر نسبت به سال های قبل مواجه بودند. بلعیده شدن صدها تن در آب های اندونزیا، استرالیا، ایتالیا، یونان و ترکیه، عدم سرپناه و حملات فاشیستها دریونان، رد درخواست پناهندگی.
هزاران نفر درکشورهای مختلف اتحادیه اروپا و استرالیا، از یکسو برگشت تحمیلی و یا اجباری صدها نفر از برخی کشورهای اروپائی.
حکومت افغانستان قرارداد های ننگین جهت برگرداندن پناهجویان با همسایه ها و کشورهای پناهنده پذیر در جهان بست و همچنان درپی آن تصمیم استرالیا برای پس فرستادن ۲۶۰۰ پناهجو و ایجاد کمپ درکشورهای مالیزی
واندونزیا توسط استرالیا، وقوع زلزله در تورکیه و بی خانمانی در بی خانمانی پناهجویان در آنجا، فشار کم سابقه حکومت پاکستان و اعلان وزارت کشور ایران که ۹۰۰ هزار پناهجوی غیرقانونی در ایران حضور دارند و باید تا سه ماه دیگر زمینه را برای بازگشت خود و خانواده های شان به افغانستان فراهم کنند، همه و همه نشان دهنده ی سال دشوار برای پناهجویان است که این سال دشوار در سال جدید نیز ادامه خواهد یافت.
در میان تمام مصیبت های دامنگیر پناهجویان وپناهندگان افغانستانی دوموضوع ازهمه دردناکتر و گسترده جلوه می نمائید.
۱. تاریخ و وضعیت دردناک پناهندگان و پناهجویان افغانستانی در ایران.
۲ .نحوه برخورد وسیاست حکومت افغانستان درقبال اتباع پناهنده وپناهجویش درنقاط مختلف جهان.
مشکلات، رنج و درد پناهندگان افغانستانی در ایران کابوس تلخی ست که بدن هر انسان با احساس را می لرزاند. هر اعلانی در رابطه به پناهندگان باعث میشود صدها هزار خانواده پناهجو وپناهنده مقیم ایران حلق شان خشکیده وزبان درکام شان بچسپد.
هویت نامشخص فرزندان هزاران افغانستانی که با دختران ایرانی ازدواج نموده، معتاد شدن هزاران مهاجر در زندانها، قتل، شکنجه و وضعیت غیر انسانی مهاجرین در اردوگاه های سفید سنگ وتله سیاه، جنایات صورت گرفته حواشی خبرهای خفاش شهر، سپردن ده ها تن بدست مرزبانان طالبان و قتل بلافاصله آنان، پائین انداختن مزدوران از بلند منزل ها توسط پولیس، قتل ده ها تن بدست پولیس سرحدی، جدائی اعضای هزاران خانواده از یکدیگر با اخراج ویا زندانی شدن برخی از آنان وهمچنین مشکلات درس وتحصیل فرزندان خانواده های مهاجرین … این همه نمونه ها یی ست از هزاران حادثه که علیه مهاجرین افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران بوقع پیوسته است.
تعامل حکومت افغانستان خصوصا طی چند سال اخیر با همسایگان و کشورهای پناهنده پذیر جهان در قضیه پناهجویان دردناک بوده، به هیچ صورت مطابق منافع ملی، مردم، پناهندگان، پناهجویان و خانواده های آنان نبوده است.
پناهجویان افغانستانی بخاطر مشکلات غیر قابل تحمل امکان ادامه زندگی را درکشور ممکن ندانسته با پذیرفتن خطرات جانی، هزینه هنگفت و تحمل مشکلات فراوان به آرزوی کسب امنیت و آینده بهتر به طرف یک کشور دیگر هجرت نموده و برگشتاندن آنها به افغانستان بدترین وضعیت ممکن برای آنان پس از رسیدن به مقصد است.
متاسفانه حکومت افغانستان طی سال های گذشته بخصوص در۲۰۱۱ منصفانه مطابق خواسته پناهجویان و شرایط امنیتی کشور عمل نکرده ضمن قرارداد های مختلف شرایط را برای پناهجویان افغانستانی در اکثر کشورها جهان دشوارتر نموده است.
در قراردادی که میان افغانستان و استرالیا برای برگرداندان پناهجویان افغانستانی امضا شده چنین تفاهم صورت گرفته است.” استرالیا اجازه دارد افغان هایی را که درخواست پناهندگی شان قبول نمی شود، حتی در صورت عدم رضایت پناهجو، او را به افغانستان بازگرداند.”
این توافق نامه توسط آقای Chris Bowen وزیر امور مهاجرت و شهروندی استرالیا وآقای جماهیر انوری وزیر مهاجرین وعودت دولت افغانستان و آقای Richard Towle نماینده منطقه ای کمیساریای عالی ملل متحد درامور پناهندگان امضا شده است.
“چندی قبل، مجلس نمایندگان افغانستان می گفتند وزارت مهاجرین، توافقنامه ای با وزارت داخله ایران امضا کرده که به دولت آن کشور حق می دهد با مهاجران غیرمجاز افغان برخورد کند و یا آنان را به زور اخراج کند.”
امضا قرارداد های دوجانبه میان افغانستان و خیلی از کشورهای غربی جهت برگرداندن پناهجویانی که درخواست تقاضا پناهندگی آنان در کشورهای مذکور رد شده ویا میشود. مشکلات جدی از قبیل زندان، بی سرپناهی و بازگشت تحمیلی و اجباری را برای شماری از آنان در کشور های مختلف در پی داشته است.
طبق گزارش کابل پرس
“جماهیر انوری در اسلو پایتخت ناروی قراردادی را با دولت ناروی امضا کرد که طبق آن پناهجویانی که درخواست پناهندگی آنان رد می شود به افغانستان بازگردانده خواهند شد. طبق خبرگزاری ناروی دولت ناروی مرکزی با ظرفیت ۲۰۰ تن را در کابل برای نگهداری کودکان پناهجو که بازگردانده می شوند خواهد ساخت.
در همین حال کشورهای دیگر از جمله سویدن، دانمارک، انگلستان و هلند نیز در حال تهیه قراردادی با دولت کرزی هستند تا پناهجویان را به افغانستان برگردانند.”
درعین حال آقای انوری طی نطقی برای شماری از افغانستانی های مقیم هالند در شهر هاک میگویند: یک شخص خودسر بدون اطلاع حکومت با فرستادن نامه به کشورهای غربی خواستار پس فرستادن هموطنان پناهجو ما شده است.
در اوایل همین سال بعد از نشر خبر توافق حکومت برای پس فرستادن ۲۶۰۰ پناهجو از استرالیا، درملاقاتی که با سفیر افغانستان در شهر هاک داشتیم. طی صحبت کوتاه ابراز نگرانی وشکایت خویش را نسبت به این عمل حکومت آشکار ساختم. جناب سفیر در جوابم گفت از آنجایکه پناهجویان مذکور خارج از خاک استرالیا در جزیره زندانی بوده وتا آخر عمر امکان پذیرش تقاضای پناهندگی شان ممکن نبوده است. حکومت افغانستان بخاطر کمک به آنها با استرالیا قرارداد برگشتاندن شانرا امضا نموده است.
حالا خوانندگان خود عمل و دلایل مطرح شده از جانب مقامات حکومت را به قضاوت بگیرند.
منابع:
۱. کابل پرس
۲. بی بی سی فارسی
۳. محمد ظاهر :خاطرات اردوگاه تله سیاه
۴. یونس حیدری: خاطرات اردوگاه سفید سنگ
۵. گزارش های منتشره در رسانه های معتبر جهانی