فاطمه رضایی- بامیان
در قریه‌ی اژدر که وارد شدم، چشمم به راحله افتاد که پیش روی خانه اش نشسته و غرق در درس خواندن بود. این زن، یکی از ده‌ها زنی است که در سِنّ بزرگ‌سالی به درس خواندن علاقه پیدا کرده و شامل دوره‌های سوادآموزی شده است.
نزدیک راحله رفتم و به او سلام کردم. راحله سرش را از روی کتاب بلند کرد، با لبخند سلامم را پاسخ داد و با گرمی با من احوال پرسی کرد. از گفت و شنودی که میان من و راحله پیش آمد، بر می‌آید که وی ۳۰ سال عمر دارد و هفت سال پیش با جوانی به نام علی احمدی، ازدواج نموده است و اکنون سه فرزند دارد.
وی می‌گوید که در گذشته به خاطر مشکلات جنگ و نبود مکان آموزشی، از نعمت سواد بی‌بهره بودم.
خوشبختانه با روی کار آمدن نظام نو و فراهم شدن زمینه‌ی تحصیل برای زنان، چهار سال پیش با ایجاد دوره‌های سوادآموزی در قریه‌ی اژدر، من با علاقه‌ی خودم و تشویق شوهرم وارد این دوره شدم که اکنون در صنف ششم مکتب هستم و می‌خواهم تا پایان دورهی مکتب ادامه بدهم.
حالا می توانم به راحتی کتاب های درسی ام را بخوانم و هم می‌توانم آن چه را می خواهم بنویسم.
شوهر راحله می‌گوید: “من به درس و تعلیم علاقه‌ی زیاد دارم. خودم تا صنف ۸ درس خواندم اما به خاطر جنگ و نا بسامانی‌ها در کشور، نتوانستم به تحصیلم ادامه دهم. اکنون به خاطر رفع مشکلات اقتصادی خانواده ام کار می‌کنم، اما دوست دارم که خانم و فرزندانم درس بخوانند. من همیشه خانم و فرزندانم را تشویق کرده ام که درس بخوانند تا در آینده بار دوش دیگران نشوند.”
سمیه رحیمی یکی از استادان راحله است که در دورهی سوادآموزی در دره اژدر درس می‌دهد.
وی از چهار سال به این سو، معلم دوره‌های سوادآموزی زنان در این روستا است.
بانو سمیه از کار خود راضی است و می‌گوید که در طول ۴ سال علاوه بر راحله، زنانی زیادی را در این قریه خواندن و نوشتن یاد داده است.
بانو رحیمی اضافه می‌کند: “استعداد زنان، خوب است و درس‌هایی را که به آن‌ها آموخته می‌شود به خوبی یاد می‌گیرند. من بسیار خوشحال ام که می‌توانم چیزی را به این مادران زحمتکش بیاموزانم.”
مصطفی حسینی، نیز یکی از سواد آموزانی است که در سن جوانی به سوادآموزی رو آورده است. وی ۱۸سال دارد و باشنده‌ی قریه‌ی سرخ‌قول مرکز ولایت بامیان است.
مصطفی می‌گوید: “من به درس خواندن بسیار علاقه دارم، اما در گذشته نتوانستم به مکتب بروم. دو سال پیش که دورهی سوادآموزی در قریه مان راه‌اندازی شد، شامل شدم و توانستم در دو سال، صنف چهار را تمام کنم. حالا در صنف پنجم مکتب هستم و تصمیم دارم در آینده درسم را تمام نمایم ویک معلم خوب شوم.”
محمد رضا ادا، رییس معارف ولایت بامیان، می‌گوید: “علاقمندی مردم بامیان به آموختن سواد و مسایل فرهنگی در این ده سال، خیلی چشم‌گیر بوده و ما توانستیم با ایجاد دوره‌های سوادآموزی، شماری زیاد از زنان و مردان بامیانی را با سواد بسازیم.”
رییس معارف بامیان اضافه می‌کند: “نظر به آماری که ما داریم، طی چند سال اخیر علاقمندی مردم به آموختن سواد افزایش چشم‌گیری داشته است و حدود ۶۰ درصد شرکت کنندگانِ دوره‌های سوادآموزی مارا زنان تشکیل می‌دهند.”
آقای ادا می‌گوید: “افرادی که خواندن و نوشتن را در دوره‌های سوادآموزی به درستی بیاموزند، زمینه‌ی جذب آن‌ها در مکاتب برای ادامه‌ی درس‌های مسلکی فراهم خواهد شد تا آن‌ها بتوانند ادامه‌ی تحصیل دهند.”
وی همچنان چندی پیش از فراغت هزاران زن و مرد بامیانی از یک دورهی سواد آموزیِ یک‌ساله خبر داد که توسط نهادهای دولتی، مؤسسات خارجی و آموزگاران داوطلب، باسواد شده اند.