نویسنده: عارف یعقوبی
ساکنان دایکندی گفته اند که در این ولایت حتی یک دکتر زن نیست.
ساکنان ولایتهای دیکندی و بامیان در مرکز افغانستان از نبود پزشکان زن در درمانگاههای این مناطق به شدت انتقاد کرده اند.
شماری از ساکنان ولایت دایکندی گفته اند که در این ولایت، که بیش از پانصد هزار جمعیت دارد، حتی یک پزشک زن و متخصص بیماری های زنان هم فعالیت ندارد.
مقامهای محلی در دایکندی گفته اند که هنوز آمار دقیقی از مرگ و میر مادران در این ولایت در دست نیست، اما به دلیل کوهستانی بودن و دشواری ارتباطات و کم بودن مراکز درمانی و به ویژه نبودن متخصص بیماری های زنان، سالیانه دهها مادر هنگام زایمان و عوارض ناشی از بارداری و زایمان جان خود را از دست می دهند.
‘دکتران غیرحرفه ای’
به گفته شماری از ساکنان ولایت دایکندی، دکتران مردی که در این ولایت کار می کنند هم پاسخ گوی مشکلات آنها نیستند زیرا هم تعداد آنان کم است و هم شماری از آنان تحصیلات پزشکی و مجوز قانونی برای کار ندارند.
در دایکندی ۲۵ دکتر مرد فعالیت دارند که به صورت قانونی و حرفه ای کار می کنند، اما بیشتر آنها در شهر نیلی، مرکز دایکندی فعالیت دارند.
شماری از ساکنان دایکندی گفته اند که غیر از این دکتران، کسانی هم هستند که در حال حاضر در این ولایت با دارو و درمان سرو کار دارند، اما تنها سواد عادی خواندن و نوشتن دارند و در کار خود هیچ آموزش حرفه ای ندیده اند..
بدی و دشوارگذاری راهها و دوری درمانگاهها، بر مشکلات زنان روستایی دایکندی افزوده است.
یکی از ساکنان ولایت دایکندی به بی بی سی گفت: “در منطقه ما اکثر دکتران، غیرقانونی کار می کنند. آنها خود را دکتر معرفی می کنند و دارو می فروشند. من یک مریض دارم. از اول بیماری قلبی داشت، اما او را داروی معده داده. فعلاً در شفاخانه (بیمارستان) ولایتی بستری است. دکتران همه جواب منفی داده اند و خدا می داند که زنده می ماند یا نه.”
او افزود: “این دکتران غیرقانونی با سرنوشت مردم بازی می کنند. کسی نیست که از آنها پرسان کند که چرا بدون مدرک و تخصص به مردم دارو می دهند. ما چه کار کنیم با این دکتران؟”
زنی در منطقه “شهرستان” در ولایت دایکندی که با خر مسافت خانه خود تا درمانگاه را طی کرده، به بی بی سی گفت: “راه من دور است، خودم بیماری قلبی دارم و دو عروسم را آورده ام تا دکتر معاینه کند که چرا کودک به دنیا نمی آورند.”
او افزود: “در منطقه ما دکتر نیست. چند بار به کابل و بامیان رفتم و بسیار پول زیاد مصرف شد. دیگر پولی برای رفتن به آنجا ندارم. امروز صبح زود بر مرکب سوار شدم و هفت ساعت راه آمدیم تا به کلینیک برسیم. معلوم نیست که شب دوباره به خانه می رسیم یا در مسیر راه می مانیم. اگر رسیده نتوانیم مجبوریم در مسجد بخوابیم.”
کمبود قابله در بامیان
در بیشتر ولسوالیهای (شهرستانهای) ولایت بامیان نیز پزشکان زنان کم هستند و شمار آنها در حدی نیست که بتوانند به همه مشکلات زنان در این ولایت رسیدگی کنند.
ساکنان مناطق یکاولنگ، پنجاب و ورس در بامیان گفته اند که مردم به دلیل نبودن پزشکان متخصص و درمانگاه محبور می شوند که بیماران را برای درمان به مطب های غیرقانونی که در آنها افراد غیرحرفه ای فعالیت دارند، ببرند.
شماری از ساکنان این مناطق به بی بی سی گفته اند که شماری از این افراد هنگام فروش داروها، به تاریخ انقضای آنها توجه نمی کنند و آنها صلاحیت کافی برای تجویز درست دارو هم ندارند.
بیشتر دکترانی که در دایکندی کار می کنند، در نیلی، مرکز دایکندی هستند.
صفورا ایلخانی نماینده بامیان در مجلس نمایندگان افغانستان گفت که کمبود قابله (ماما) و پرستارهای زن در درمانگاهها از مشکلات اصلی در بخش بهداشتی در بامیان است.
خانم ایلخانی در مراسم فارغ التحصیلی چند تن از قابله ها در بامیان گفت: “این هشت قابله که در مکتب آموزش قابلگی آموزش دیده اند، به کجای بامیان رسیدگی می توانند؟ متاسفانه راههای مواصلاتی بامیان هم خراب است، حتی راه مرکب نیست، پس چگونه می توان یک زن مریض و حامله را از یک منطقه به منطقه دیگر برای درمان انتقال داد؟”
بسیاری از ساکنان بامیان گفته اند که در حال حاضر به دلیل خوب بودن وضعیت امنیتی در این ولایت، زمینه آموزش و استخدام پزشکان متخصص در بیمارستانها و درمانگاه های بامیان وجود دارد و دولت باید به این مورد توجه کافی نشان دهد.
صدیقه، قابله‌ای که در درمانگاههای بامیان کار کرده، به بی بی سی گفت: “آموزش قابله ها از راههای مناسب برای کاهش آمار مرگ و میر مادران در مناطق دور دست است. شماری از قابله ها توانسته اند در بخش تنظیم خانواده و کاهش مرگ و میر مادران در برخی از مناطق به مردم بامیان کمک کنند.”
افغانستان یکی از بالاترین آمارها در خصوص مرگ و میر مادران در جهان را دارد. بر اساس آماری که وزارت صحت (بهداشت) افغانستان ارائه کرده است، در این کشور در هر نیم ساعت یک مادر هنگام زایمان یا بیماری های ناشی از بارداری می میرد.
مقامهای این وزارت گفته اند که کاهش مرگ و میر مادران در صدر برنامه های این وزارت قرار دارد.
منبع: بی بی سی
شبکه ی سرتاسری مردم هزاره