سخنرانی کای آیده، الیزابت آیده و کامران میرهزار در خانه فرهنگ استاوانگر

کای آیده: طالبان از جنگ خسته شده اند، در جنگ افغانستان طالبان پیروز نمی شوند، ناتو هم پیروز نمی شود./ الیزابت: شناخت افغانستان آسان نیست. او درباره خط دیورند صحبت کرد که هنوز از طرف حکومت های افغانستان پذیرفته نشده است./ کامران میرهزار: اکنون مباحثی مانند فدرالیزم در افغانستان و تجزیه افغانستان میان جامعه راه یافته است اما او همچون سازمان عفو بین الملل خواستار اجرای برنامه عدالت انتقالی و بازگرداندن عدالت در افغانستان است.

منبع: کابل پرس

کابل پرس: خانه فرهنگ شهر استاوانگر نروژ با همکاری سازمان نویسندگان آیکورن، سمینار یک روزه ای را درباره ی مسایل افغانستان با عنوان ” در افغانستان واقعا چه می گذرد” برگزار کرد. در این سمینار که روز چهارشنبه ۲۷ اکتبر برگزار شد، کای آیده نماینده ی پیشین سازمان ملل در افغانستان، الیزابت آیده، معاون انجمن قلم نروژ و کامران میرهزار سردبیر سایت کابل پرس سخنرانی کردند.

کای آیده نماینده ی پیشین سازمان ملل در افغانستان در این نشست گفت که افغانستان کشوری ست که بیش از هشتاد درصد بی سواد دارد، هیچ ساختار مشخصی ندارد، جزو فقیرترین کشورهای جهان است و هیچ استراتژی سالمی در آن نیست. او می گوید جامعه جهانی یعنی غرب و غرب یعنی آمریکا در افغانستان. این جامعه جهانی در ده سال گذشته نتوانسته با شناخت درست در افغانستان حضور داشته باشد. او برای نمونه از مارجه نام برد که یکی از مراکز مهم برای جامعه جهانی ست و پول هنگفتی در آنجا به مصرف رسیده و دست آخر جامعه جهانی نمی داند که مردم در این منطقه چگونه فکر می کنند.

کای آیده معتقد است که استراتژی نادرست در افغانستان به معنی پایان غم انگیز جامعه جهانی در افغانستان خواهد بود.

کای آیده در این سمینار گفت که طالبان از جنگ خسته شده اند، در جنگ افغانستان طالبان پیروز نمی شوند، ناتو هم پیروز نمی شود.

او گفت که احترام به قانون در افغانستان نهادینه شود. در قانون اساسی افغانستان موارد مثبت زیادی هست که احترام به آن می تواند کمک زیادی به خارج شدن از بحران افغانستان کند. کای آیده همچنین گفت که ساختار قدرت در افغانستان باید گسترده تر و همگانی تر شود و همه ی گروه های قومی را در بر گیرد.

او در پایان خواستار برگزاری یک نشست اروپایی شد که در آن استراتژی درستی برای افغانستان در نظر گرفته شود.

الیزابت آیده معاون انجمن قلم نروژ سخنران دیگر این سمینار بود. الیزابت آیده بارها به افغانستان و پاکستان سفر داشته و بتازگی کتابی درباره پاکستان منتشر کرده است.

او معتقد است که بحران افغانستان را همواره باید با نقش پاکستان در این کشور بررسی کرد.

الیزابت آیده می گوید شناخت افغانستان آسان نیست. او درباره خط دیورند صحبت کرد که هنوز از طرف حکومت های افغانستان پذیرفته نشده است.

الیزابت آیده همچنین گفت از تاثیر آمریکا بر افغانستان سخن گفت و مثالی زد که در سال ۲۰۰۴ در یکی از مهمانخانه های کابل یک آمریکایی به او گفته بود در حال نوشتن قانون اساسی افغانستان است.

پس از کای آیده و الیزابت آیده، کامران میرهزار سردبیر کابل پرس سخنرانی خود را آغاز نمود. او گفت که معمولا همیشه در نشست ها و سمینارها، در رسانه ها و در محافل سیاسی موضوع حقوق بشر در افغانستان نادیده گرفته می شود. برای نمونه امشب نه کای آیده و نه الیزابت آیده هیچکدام از حقوق بشر در افغانستان سخن نگفتند. یا زمانی که بحث بحران و جنگ در افغانستان می شود، شروع جنگ را از زمانی می دانند که حکومت های وابسته به شوروی روی کار آمد و ارتش شوروی پای به افغانستان گذاشت. این نگاه به افغانستان کاملا سیاسی ست و نشان می دهد که شناخت درست از افغانستان وجود ندارد و یا اینکه بدرستی افغانستان را می شناسند اما نمی خواهند زوایای دردناک آن را بازگو کنند. جنگ های خونین در تاریخ معاصر افغانستان نه در سه چهار دهه ی اخیر، بلکه کم از کم ۱۳۰ سال است که آغاز شده است. از زمانی که عبدالرحمان خان پادشاه دیکتاتور جایی که افغانستان نامش را نهادند دست به کشتار گسترده ی مردم در نقاط مختلف زد و بیش از نیمی از مردم هزاره را قتل عام نمود، تا امروز این قتل عام ها توسط فرزندان راستین عبدالرحمان یعنی طالبان همچنان ادامه دارد. او به گزارش ها و اسناد نهادهای حقوق بشری مانند عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر اشاره کرد و گفت که این اسناد نشان می دهند که هزاره ها هدف اصلی جنایتکاران افغانستان بوده اند. در رژیم حامد کرزی این جنایات همچنان ادامه دارد و مردم آهسته آهسته به قتل می رسند. برای نمونه حامد کرزی و تیم همراهش به شدت از کوچی طالبانی حمایت می کنند که همه ساله به جان و مال مردم یورش می برند. طبق گزارش های خبرنگاران مستقل و نیز کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در سال ۲۰۰۶ حداقل هزار خانواده هزاره، در سال ۲۰۰۷، ۱۹۰۰ خانواده هزاره و در سال ۲۰۰۸ حداقل ۶ هزار خانواده هزاره در اثر حمله افراد مسلح کوچی طالب مجبور به ترک خانه شدند. در سال ۲۰۰۹ حامد کرزی به رای هزاره ها نیاز داشت و کوچی طالبانش را به مناطق هزاره جات روان نکرد اما در سال ۲۰۱۰، ۲۷۹۱ خانواده خانه و کاشانه را مجبور شدند ترک کنند. علاوه بر این کوچی طالبان کشتار و غارت می کنند و خانه ها و مکاتب را تخریب کرده و به آتش می کشند.

کامران میرهزار گفت که جای تاسف این است که در همان دو سالی که کی آیده در افغانستان به عنوان نمانده بان کی مون حضور داشت، یوناما گزارش های کاملا غلط درباره حمله کوچی طالبان به جان و مال مردم هزاره منتشر کرد. این نشان می دهد که عناصری در یوناما هستند که در حقیقت دست برده و آن را وارونه جلوه می دهند.

تبعیض در افغانستان همچنان بیداد می کند. ما کوکنار کشت نمی کنیم، با جنایتکاران طالب یکجای نمی شویم، در پروسه های دموکراتیک حضور فعال داریم و به حقوق زنان احترام می گذاریم. با این وجود در افغانستان کمک های بین المللی و پروژه های دولتی به کسانی اختصاص داده می شود که کوکنار می کارند، هم جامعه جهانی به آنان پول می دهد و هم دولت افغانستان. ما تظاهرات می کنیم که مکتب می خواهیم اما مکتب را جایی می سازند که یا کودکانشان را به مکتب نمی گذارند و حقوق آنان به شدت نقض می شود و یا مکاتب را ویران کرده و به آتش می کشند. گویی سلاح بدست بگیری، کوکنار کشت کنی و با جنایتکاران طالب یکجای شوی، امکانات نیز سرازیر خواهد شد. در سال ۲۰۰۷ بودجه بخش کشاورزی ولایت دایکندی ۲ هزار و ۴۰۰ دالر آمریکایی بود و در این ولایت یک متر آسفالت نیست. وقتی کای آیده می گوید مادران و کودکان زیادی در هنگام تولد در افغانستان می میرند، بیشتر این مادران در دایکندی هستند. شش ماه تمام اگر راهی باشد به طرف دایکندی مسدود است و دولت آقای کرزی مهربانی کرده قصد کرده برای ما زندان مدرن با مصرف حدود یک میلیون دالر بسازد. گویی ما جنایتکار هستیم که به حقوق زنان احترام می گذاریم، مانع از رفتن دخترانمان به مکاتب نشده بلکه خود به اینکار تشویق شان می کنیم و والی و شهردار زن را می پذیریم. گویی برای همین است که وزیر پیشین معارف حنیف اتمر برای مدیریت معارف ، شهروندان افغانستان را بر اساس قومیت تقسیم کرده و هر که را از خانواده و قومش باشد، معاش بهتر و موقعیت بهتر می دهد و هر که را هزاره یا ازبک باشد در آنجا راهی نیست.

کامران میرهزار ادامه داد که من معنی اشغال را در افغانستان گسترده تر تصور می کنم. افغانستان پیش از اینکه بدست کشوری خارجی اشغال شده باشد، بدست جنایتکاران افغان اشغال شده است. او همچنین گفت که وقتی از تجاوز خارجی سخن گفته می شود، نقش انگلستان در افغانستان فراموش می شود و این تنها آمریکاست که مورد نقد قرار می گیرد. او افزود که انگلستان بیش از یک قرن است که در امور داخلی افغانستان مداخله کرده و از بنیادگرایی حمایت می کند.

کامران میرهزار در بخش دیگری از سخنان خود به جنایات جنگی و حملات انتحاری اشاره کرد و گفت که هدف اصلی در همه ی این موارد غیرنظامیان افغانستان بوده است. او سپس بر اساس گزارش های نهادهای مختلف نموداری از افزایش حملات انتحاری نشان داد که در چند سال اخیر هزاران غیر نظامی در حملات طالبان و نیروهای بین المللی کشته شده اند.

وضعیت کودکان و زنان، وضعیت پناهندگان و پناهجویان و وضعیت آزادی بیان در افغانستان، کشت و قاچاق مواد مخدر و اختلاس، بخش های دیگر از سخنان کامران میرهزار در سمینار خانه فرهنگ استاوانگر بود.

او اسناد و مدارکی را که توسط دیده بان حقوق بشر ارایه شده نشان داد و وضعیت زنان و کودکان را به شدت تاسف بار خواند. خرید و فروش زنان، ازدواج اجباری، اجازه ندادن به زنان برای تحصیل و کار از ویژگی های جامعه مرد سالار افغانستان است که با حضور جنایتکارانی مانند طالبان، این وضعیت اسفناک تر شده است.

کامران میرهزار گفت که در رژیم حامد کرزی ۲۴ خبرنگار جان خود را از دست داده اند. بیش از ۲۵۰ خبرنگار به دلایل مختلف بازداشت و توقیف شده و خبرنگاران زیادی ربوده شده اند.

در این شرایط و در شرایطی که جامعه جهانی با دهها هزار سرباز هر روز در افغانستان تلفات می دهند، وضعیت شهروندان و غیر نظامیان افغانستان به شدت وخیم است. هزاران تن از شهروندان افغانستان اکنون افغانستان را ترک کرده و در کشورهایی مانند یونان و اندونزی برای نجات تلاش می کنند خود را به نقاط امن برسانند.

کامران میرهزار ادامه داد که افغانستان عضو دادگاه بین المللی جزایی ست ولی متاسفانه این دادگاه هیچ اقدامی را برای توقف جنایات در افغانستان انجام نداده است. این بی توجهی به مسایل افغانستان ماهیت دادگاه بین المللی جزایی را زیر سوال می برد.

او گفت که اکنون مباحثی مانند فدرالیزم در افغانستان و تجزیه افغانستان میان جامعه راه یافته است اما او همچون سازمان عفو بین الملل خواستار اجرای برنامه عدالت انتقالی و بازگرداندن عدالت در افغانستان است. او تاکید می کند که بجای گفتگو با طالبان باید آنان را محاکمه کرد.

در پایان این سمینار یک روزه در خانه فرهنگ شهر استاوانگر، کای آیده، الیزابت آیده و کامران میرهزار به سوالات حاضرین پاسخ گفتند.