فرهنگ شامل ارزش ها، باور ها، اعتقادات، فولکلور و اخلاقیات افراد در یک جامعه بوده و به صورت عموم به دو جز، فرهنگ مادی و معنوی تقسیم می‌شود. هر جامعه دارای فرهنگ و رسوم خاص و شیوه ی زندگی متفاوت با دیگر جوامع انسانی است. فرهنگ شناخت و هویت یک قوم و ملت بوده و نمایانگر ویژگی های بارز یک قوم است. از آنجائیکه درطول تاریخ تلاش نموده اند با استفاده از سلاح فرهنگی، هزاره ها را از خویش بیگانه ساخته و ارتباطات آنان را از گذشته ها و ریشه های شان قطع کنند، ولی؛ خوشبختانه تا امروز چنین فرصت به آنان داده نشده و هزاره ها این مسائل را درک نموده و در سراسر جهان سعی می‌کنند از طریق مختلف برنامه های فرهنگی، هویت خویش را حفظ نگهدارند.
اگر بیاییم اوضاع فرهنگی_اجتماعی هزاره های کویته_پاکستان را مورد بررسی قرار دهیم و کتاب های چون (مطالعه جامعه شناختی هزاره های بلوچستان) را مطالعه کنیم خواهیم دانست، اینکه هزاره های که از سرزمین پدری به کویته_پاکستان مهاجرت نموده اند تا امروز بسیار خوب توانسته اند فرهنگ و هویت شان را حفظ کنند و این یک افتخار بزرگی است. با وجود اینکه هزاره ها از سرزمین اصلی شان به یک سرزمین بیگانه مهاجرت نمودند و در بین اقوام مختلف دیگر هویت شان را حفظ کردند و در تمام عرصه ها افتخار خلق نمودند. امروز شاهد هستیم که بسیار از شخصیت های بزرگ و هنرمندان که دنیا آنها را می شناسد، کسانی بودند که از کویته_پاکستان رشد نمودند. این تلاش های شبانه روزی و زحمات هزاره های پاکستان بود که ۱۹ مئی به عنوان روز جهانی فرهنگ هزارگی نامگذاری شد و امروز هزاره ها در سراسر جهان از این روز تجلیل می‌کنند و مسئولیت شان را جهت حفظ و زنده نگهداشتن فرهنگ خویش ادا می‌کنند.
امسال هم شاهد برگزاری برنامه های بسیار پر شکوه در اکثر نقاط پاکستان از جمله در پایتخت کشور پاکستان (اسلام آباد) و شهر کویته بودیم. در ۱۹ مئی ۲۰۲۳.م برنامه بسیار پر شکوهی از طرف وزارت فرهنگ بلوچستان، حزب (دموکراتیک هزاره ها)، انجمن فرهنگی_اجتماعی اوماغ نو و کیبلاغ هزارگی به مناسبت تجلیل از روز جهانی فرهنگ هزاره ها برگزار گردید. این برنامه که شامل نمایشگاه های فرهنگی، نمایشگاه کتاب، محفل مشاعره، تیبلو، سخنرانی و موسیقی بود، قبل از ظهر روز جمعه، ۱۹ مئی ۲۰۲۳ به دستان وزیر ثقافت بلوچستان و رهبر حذب (دموکراتیک هزاره ها) جناب عبدالخالق هزاره در حضور سایر شخصیت های سیاسی و فرهنگی افتتاح گردید. در این روز تعداد زیادی از دانش آموزان و نو جوانان، شخصیت های سیاسی، علمی و فرهنگی، پدران و مادران و سایر اقوام کویته (بلوچ ها و پشتون ها و…) نیز از نمایشگاه های فرهنگیِ انجمن فرهنگی_اجتماعی اوماغ نو بازدید نمودند و آنها را مورد تشویق و تمجید خویش قرار دادند. تا دم شام مردم از نمایشگاه های فرهنگی و نمایشگاه های کتاب بازدید نمودند و رسانه ها و خبرنگاران زیادی آمدند و گزارش تهیه نمودند. بعد از آن بخش دوم برنامه آغاز گردید. در این بخش برنامه هزاران نفر حضور داشتند. در این برنامه جناب عبدالولی “کاکر” (گورنر بلوچستان) به عنوان مهمان خاص حضور داشتند. این برنامه با سخنان ارزشمند جناب قادر علی “نائل” نماینده دلسوز مردم (هزاره تاون) در پارلمان بلوچستان، آغاز گردید و بعد از دعوت قاری قرآن مجید و تیم (تیبلو)، جناب عبدالخالق هزاره ( وزیر ثقافت بلوچستان و رهبر حذب دموکراتیک هزاره ها) و همچنان جناب عبدالولی “کاکر” (گورنر بلوچستان) ایراد سخن نمودند. در آخر هنرمندان محبوب هر یک استاد سید انور آزاد، استاد سید داود یکاولنگی، طالب حسین پناهی، میر حسین چنگیزی، جمعه خان لالا و عارف صبا با هنرنمایی شان به شور و شوق و هیجانی مردم افزودند.
هم زمان با این برنامه، جشن پر شکوهی در پایتخت کشور پاکستان(اسلام آباد) تحت نظر محترم فاطمه “آتیف” و از طرب نهاد (تنظیم نسل نو هزاره مغل) هم جشن پر شکوهی در هزاره تاون_کویته برگزار شده بود. یکشنبه موریخ ۲۱ مئی ۲۰۲۳ همچنان شاهد برنامه زیبا از طرب نهاد (هزاره احساس فوندیشن) با همکاری سایر انجمن های فرهنگی-اجتماعی بودیم. امید وارم همه هزاره ها در سراسر جهان در برابر حفظ و غنی ساختن فرهنگ خویش بیشتر تلاش کنند و وظیفه و مسولیت خویش را که در برابر نسل های بعدی داریم به درستی انجام دهیم.
حمید “چراغ”
