نگارنده: دانشگر
گروه تروریستی طالبان، متحدان و حامیان آنان در طول سالهای حاکمیت شان در افغانستان مرتکب جنایات بیشماری شده اند. از قتل عام های پی در پی بی گناهان و غیرنظامیان گرفته تا تخریب و به آتش کشیدن دارایی های عامه، دشمنی با فرهنگ و آثار تاریخی که منهدم کردن دو بت بامیان (صلصال و شمامه) از جمله کار نامه های سیاه طالبان در افغانستان می باشد. استبداد بالای اقلیت های قومی و مذهبی از دیگر خصوصیات حاکمیت طالبانی بودند که هزاره ها در این میان به دلیل اختلافات قومی مذهبی شان به طور مضاعف تحت ستم قرار می گرفت.
در این میان بیشترین آسیب ها متوجه زنان افغانستان بوده که طالبان، دو دهه قبل آنان را از اساسی ترین حقوق شان محروم کرده بودند. با بستن مکاتب به روی دختران و زندانی کردن آنان در خانه خواستند که آنها را از زندگی اجتماعی حذف و جلو کار و فعالیت های شان را بگیرند. پس از دو دهه دوره دموکراسی نسبی در افغانستان اینک دوباره طالبان بر افغانستان مسلط شده اند که بدون شک وضعیت زنان را به بحران کشانده و در معرض محدودیت های همه جانبه و بالاخره حذف آنان از عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را موجب میشود.
اگرچه طالبان به رسانه ها گفته اند که حقوق زنان در چارچوب قوانین “شریعت اسلامی” رعایت خواهد شد. ولی سوال اینجاست که چه تغییراتی نسبت به آن «شریعت اسلامی» که دو دهه قبل آن را بالای زنان تطبیق می کردند، آمده است؟ آیا زنان می توانند به آموزش و تحصیلات عالی دسترسی داشته باشند؟ آیا زنان می توانند در تصمیم گیری ها و فعالیت های سیاسی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی سهم داشته باشند؟
طالبان با عملکردهای شان در این چند روز گذشته ثابت کرده اند که شریعت شان همان شریعت بیست سال پیش است و با رفتار های غیر انسانی در برابر زنان در نقاط مختلف کشور به این سوالها پاسخ گفته اند: طالبان و شریعت طالبانی تغییر نکرده اند! تنها چند روز بعد از ورود شان به کابل، طالبان مانع حضور کارمندان زن در دفاتر و رسانه ها شده اند، استادان زن را از دانشگاه ها اخراج کرده اند، در موارد مختلف زنان را به خاطر نپوشیدن برقع و بیرون رفتن بدون محرم (مرد) مورد ضرب و شتم قرار داده اند و حتا به اساس گزارش جروزالم پست، طالبان یک زن را بخاطر نداشتن برقع تیرباران کرده اند.
تحلیلگران ارشد اطلاعاتی آمریکا بر اساس ارزیابی های که از عملکرد طالبان، پیش از به قدرت رسیدن این گروه داشتند، هشدار داده بودند که “رویکرد طالبان در قبال زنان تغییر نکرده و آنها در صورت بازگشت به قدرت، دستاوردهای دو دهه اخیر زنان را برخواهند چید.”
مسیح علینژاد، فعال حقوق زن ایرانی-آمریکایی، می گوید: “حرفهای سخنگوی طالبان دقیقا همان سخنان روح‌الله خمینی است [که پس از انقلاب اسلامی گفته بود]. آنها از رسانه‌های غربی برای تبلیغات دروغین استفاده کردند تا بگویند به حقوق زنان احترام می گذارند اما در چهارچوب قوانین شرعی! ما این سناریو را در ایران دیدیم؛ اول عکس و پوستر زنان را حذف میکنند و بعد خود زنان را.” طالبان نیز در حال حاضر در تلاشند تا جلو دوربین خبرنگاران از “تغییر” حرف بزنند، ولی در پشت دوربین شریعت شانرا تطبیق می کنند.
زنان افغانستان در سالهای اخیر در عرصه های حقوق بشر، آموزش و پرورش و رشد نهاد های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به ویژه مشارکت در مذاکرات صلح، فعالیت کرده و دستاوردهای چشمگیری داشته اند.
وظیفه زنان در شرایط کنونی چیست؟
ما زنان افغانستان برای حفظ دست آورد های دو دهه اخیر و بدست آوردن نقش مان در جامعه باید از هیچ گونه سعی و تلاش دریغ نورزیده، اجازه ندهیم تا تجربه تلخ زندگی زیر شریعت طالبانی تکرار شود. نباید آرام و منتظر بمانیم که طالبان چه حکمی برای سرنوشت ما تعیین می کنند.
- زنان نباید خود شانرا در چهار دیواری محصور کنند؛ روزانه در شهرها و مکانهای عمومی تردد کنند و در محل کارشان حاضر شوند تا حضور شان را نشان بدهند و به طالبان بفهمانند که زنان امروز، زنان دو دهه پیش نیستند. چنانچه سیما سمر، رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، نیز از زن ها خواسته بود که با پوشش معمولی شان در بیرون به شکل گروهی تردد کرده و پشتیبان همدیگر باشند.
- زنان افغانستان، چه در داخل و چه در خارج، باید شبکه های ارتباطی ایجاد کرده و از طریق آن با همدیگر هماهنگ و همکار باشند و با نهادهای حقوق بشری و فعالان حقوق زنان در کشورهای مختلف ارتباط برقرار کنند. این هماهنگی و همکاری می تواند سازمان ملل و دولت های کشورهای میزبان را وادار کند تا از حذف زنان افغانستان جلوگیری و به آنان کمک کنند.
- زنان افغانستانی که در بیرون از کشور زندگی می کنند و همچنان زنان ایرانی که همسرنوشت و هم زبان ما هستند باید زنان افغانستان را فراموش نکرده، از طریق برگزاری کارزارهای آنلاین صدای آنها باشند. آگاهی دهی از وضعیت ناگوار زنان در افغانستان یکی از مهمترین وظایف همه ی ماست. فعالان، به ویژه فعالان خانم، به هر زبانی که تسلط دارند از وضعیت زنان در افغانستان بنویسند و ترجمه کنند، و نگذارند که زنان افغانستان بیشتر از این رنج ببرند و کاملن در حاشیه کشانده شوند.
- با استفاده از تکنولوژی های نوین، زنان داخل افغانستان نگذارند که ظلم و ستم بر آنها از دید جهان پنهان بمانند. با الهام از کمپین “#دوربین_ما_اسلحه_ماست”، که زنان ایرانی بخاطر مبارزه با حجاب اجباری و آزار و اذیت خیابانی راه اندازی کرده بودند، ساکت نمانده رفتارهای غیر انسانی در برابر زنان را مخفیانه با گوشی های همراه ضبط و در شبکه ها اجتماعی نشر کنند و یا با رسانه ها و دوستان شان در بیرون از افغانستان شریک سازند.
Artistic and protest performance of RED LINE
Producer, Writer, Director and Actor: Fahima Mohammadi Daneshgar