آرامگاه تاج‌ بیگم؛ نمادی از شکوه و مبارزه

دکتر حفیظ شریعتی (سحر)
تاج‌بیگم، زنِ شجاع از مبارزان مردمی در دوران حمله لشکر امیرعبدالرحمان خان به هزارستان بود که با مردان عیار دیگر بارها بر لشکریان امیر کمین زده بود و اسیران ارزگان، دایچوپان، قلندر، مسکه، بابه و هیچه را آزاد کرده بود. این زن مبارز سرانجام در آخرین نبرد، در پیدگهِ جاغوری در نبرد تن به تن با این که زخم‌های زیادی بر تن او وارد شده بود، خود را میان درختان ‌رسانده بود و جان داده بود.
لشکریان امیر جنازه او را روی زمین کشیده بودند و رها کرده بودند. پس از این درگیری، لشکریان امیر از منطقه کوچ کرده بودند و مردم منطقه، فردای نبرد بر روی تپه‌ای در بلندای قریه کوشه پیدگه، تاج‌بیگم را به خاک سپرده بودند و بر مزار او پرچم مبارزان هزارستانی را نصب کرده بودند.
پس از آن واقعه، مردم محل هر سال در بهار به آرامگاه تاج‌بیگم می‌آمدند و آرامگاه او را میعادگاه خود می‌دانستند.
اکنون در بهار امسال، مردم پیدگه دوباره بر سر مزار و آرامگاه تاج‌بیگم گردآمدند. با خون و شجاعت او پیمان بستند که یادش را گرامی بدارند و فراموشش نکنند و وقتی منطقه دوباره مورد تهاجم قرار بگیرد، مانند او شجاعانه مبارزه کنند و از خاک و حیات‌انسانی‌شان دفاع کنند.
مردم پیدگه این بار گرد آمدند و با هم قرار گذاشتند که آرامگاه تاج‌بیگم را بسازند. آرامگاهی که نمادی از شکوه و مبارزه است، آرامگاهی به یاد تمام زنان مبارز هزارستانی. آنان از دوستان تاج‌بیگم، از مبارزان آزادی‌خوا، از بازماندگان شیرین و چهل‌دختران هزاره در سراسر جهان خواستند که کمک کنند تا آرامگاه تاج‌بیگم در شأن او بنا شود.