نویسنده : – محمد عوض نبی زاده
بیماری ویروس کرونا سایه سنگین خود را بر روابط کاری وفضای کسب‌و‌کاردرسراسردنیا گسترانیده و فضای تولید را با چالشی کم‌نظیری مواجه کرده است ونرخ بیکاری به بالاترین حد مانند دهه ۱۹۶۰ رسیده است. سازمان بین‌المللی کار پیش‌بینی کرده که این بحران باعث از دست رفتن بیش از۱۹۵ میلیون شغل تمام‌وقت میشود . شیوع ویروس کرونا در مدت بیش از سه- چهار ماه جوانب مختلفه زنده گی اجتماعی، سیاسی واقتصادی جامعه بشری را با شدت بی سابقه متآثر و آسیب پذیر ساخته وطی این مدت ، همه ی مردم دنیا مجبور شده‌اندتا با رویش جدیدی برای کار و زندگی عادت کنند. اصطلاحات جدیدی مثل “فاصله گذاری اجتماعی” و “قرنطینه شخصی” همه به واژگان اجتماعی اضافه و خیلی زود جا افتاده‌اند. فاصله‌ای که ویروس کرونا در جهان ایجاد کرده باید بشریت نوع جدیدی از نزدیکی‌ها وگسستی که بین خانواده‌ها، دوستان، همسایگان ایجاد شده دوباره بازآفرینی وباید به شکل جدیدتری ان را بیاموزند ,چون جهان آینده انسان را به حال و آینده خوشبین ترو به زندگی با تکنولوژی وارتباطات وبا هم بودن بدون حضور فیزیکی امیدوارتر، میسازد. نداشتن مصونیت در برابر ویروس کرونا می‌تواند افراد را به سر کار برگرداند یا بیکار کند.در عین حال وخامت شرایط اقتصادی بر درآمد یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون کارگر در سرتاسر جهان تاثیرگذاشته ،و بسیاری از کسب و کارها را از رونق انداخته و ۶۰ درصداز نیروی کار جهان با اجبار دولتها تعطیل شده است .
از سوی دیگرسرمنشی سازمان ملل متحد، اعلام کرد که همه‌گیری جهانی ویروس کرونا یک “سونامی بیگانه‌هراسی، و مقصرتراشی و هراس‌افکنی”، در بستر جامعه راافزایش داده و تیوری های توطئه یهودستیزانه و حملات مسلمان‌ستیزانۀ مرتبط با این بیماری را تشدید نموده است در برخی ازکشورها، از بحران فعلی به عنوان بهانه‌ای برای اقدامات سرکوب‌گرایانه استفاده وملی‌گرایی قومی، عوام‌گرایی، و اقتدارگرایی را افزایش داده است . درعین حال سرمنشی عمومی سازمان ملل متحد،از رهبران جهان خواست بالای مراکز آموزشی روی “سواد دیجیتل” تمرکز کنند تا با “اقدامات افراط گرایان مقابله شود وجامعه ی جهانی باید برای پایان دادن به سخنان “تنفربرانگیز در سطح جهان به طور همه جانبه” تلاش نمایند . زیرا شیوع ویروس کورونا را میتوان یک آسیب طبعی نامید ولی نقش انسان ها، ازعدم وضاحت مبنی بر جدی گرفتن، عدم موجودیت اتخاد تدابیر به موقع و عدم استفاده از فرصت زمانی، بزرگترین فاجعه انسانی را در کره خاکی ما به وجود میاورند. سرحدات کشور ها بین یکدیگر مسدود وروابط اجتماعی در بین مردمان از قریه، شهر تا کشورهمه قطع میگردندوانسانها از ترس و عدم اطمینان نسبت به آینده به بازار های مواد اولیه یورش میبرند و ،موسسات تولیدی بسته و ورشکست میگردند، تجارت بین کشور ها در عرصه بین المللی آسیب میبیندو ترانسپورت هوایی و کانال های انتقال مواد اولیه ، تقریبابه صفر تقرب مینماید.مبرمیت مسأله در آن است که جامعه جهانی و دولتها بتوانند در حالات مشابه به وضع کنونی ، به موقع و با تدابیر عاجل قانونی ، اقتصادی و اجتماعی نایل گردند.
چنانچه رییس سابق شورای اروپا در برابر رفتار ملی گرایانه اعضا میگوید که نظم جهانی استوار بر تک قطبی بودن لیبرالیسم برهم خورده است و آمریکا دچار یک چالش خطرناک و بنیان برکن شده واز سوی دیگرچین با همان بزرگی و کثرت نفوس، توانسته به حیث کشور خاستگاه کرونا، مدیریت این مرض را در زمان بسیار کم به دست گیرد.ولی آمریکا داعیه دار لیبرال دموکراسی ،که از روسیه داعیه دار کمونیسم، هواپیمای کمک های پزشکی به آمریکا را قبول میکند که این مساله در مناسبات سیاست بین المللی قابل اهمیت است و از سوی دیگرچند تن از فیلسوفان معاصرجهان ، بحران کرونا را باعث حیات دوباره کمونیسم خوانده وچین را به حیث فابریکه دنیا و روس را به حیث یک امکان استخباراتی و تکنالوژی، برای زنده ساختن دوباره کمونیسم مطرح نموده است . بنابرین اگرلیبرالیسم برای بقا خود نتواند قناعت دنبال گران سیاست آمریکا را فراهم بسازد، به زودی ابهت آمریکا به حیث یگانه قدرت مافوق در سطح جهان، را می شکند. زیرا طبق آمار سال ۲۰۱۸ چین ۱۲.۴ درصد از کل تجارت جهانی را وآمریکا ۱۱.۵ درصدرا داشته است واگر قدرت اقتصادی آمریکا مخدوش وبه تحلیل برودواگر چین در تولید واکسین کرونا از آمریکا پیشی بگیرد، گلیم آمریکا به حیث قدرت یگانه در سطح بین الملل جمع می شود و مناسبات بین المللی شکلی دیگر به خود می گیرد. از آنجا ییکه طراحی و تولید واکسن ممکن است ۱۸ ماه طول بکشد،چون تا حالا ۴۰ کشور، سازمان‌ها و بانک‌ها با ایجاد کنسرسیومی بیش از ۴۰۰ تن از دانشمندان برای تحقیق، درمان ویروس کرونا برای ساخت واکسن و راه‌های تشخیص کرونا مصروف هستند.تا اکنون از میان بیش از صد گزینه که صرف هشت واکسن در فاز ۱ و فاز ۲ آزمایش‌های بالینی قرار دارند تعین شده است ،که درین میان چین چهار واکسن، ایالات متحده دو واکسن، بریتانیا و آلمان هر کدام یک – یک واکسن ازهشت گزینه ی برتررا برای ساخت واکسن کرونااماده نموده اند .
«فرانسیس گیوری» رئیس سازمان جهانی مالکیت معنوی سازمان ملل متحد ضمن استقبال از تولید واکسن کرونا و قراردادن آن در دسترس همگان،را به نفع مردم جهان دانست و بر توزیع عادلانه واکسن برای همه ی کشورها تاکید کرده است .زیرابرخی ازکشورها وازجمله امریکا و بریتانیا در مجمع جهانی بهداشت، تنها مخالفین اعلام این نظریه بودند که واکسن‌ها برای کووید-۱۹ ، تحت حقوق انحصاری ثبت نباشند و هر مبلغی را که شرکت‌های داروساز مالک حقوق انحصاری ثبت آن طلبیدند، ممالک جهان باید بپردازند ولی چین ورهبران اروپایی بر این نظر ندکه واکسین کرونا به مثابه یک کالای عمومی در دسترس همه مردم دنیا قرار گیرد، اگر در این همه‌گیری ویروس کرونا به موضوع حق مالکیت توجه نشود، احتمالاً شاهد تکرار تراژدی داروی ایدز خواهیم بود. زیرا داروی ایدز تحت حق انحصاری ثبت قرار داشت و مردم بخاطر نبود ان به مدت ده سال مردند . خوشبختانه این ایده تجمیع حق انحصاری ثبت در مجمع جهانی بهداشت مورد حمایت همه کشورها قرار گرفت، و مانع اهداف انحصارگرایانه ی امریکا وبریتانیا شد.زیرا اقای ترامپ معتقد است که ایالات متحده، به مثابه بزرگترین اقتصاد و نیرومندترین قدرت نظامی؛ باید حق داشته باشد به کشورها فرمان بدهد.در حالیکه در اسناد حقوقی بین المللی و ملی، اجازه می دهد دسترسی یا حق مالکیت معنوی در شرایطی خاص ملغی شود. حق مالکیت معنوی درحالی مطرح میشود که سازمان جهانی مالکیت معنوی سازمان ملل متحد یک سرویس جدیدی را راه اندازی کرد ه تا از خطر سرقت ایده های جدید در طول همکاری های آنلاین کاسته شود.
سازمان بین‌المللی کار میگوید: گرچه در دوران رکود بزرگ جنگ جهانی دوم، ماشین اقتصادی جهان متوقف نشد ه بود، اما اکنون در چین و آمریکا و اروپا اقتصاد متوقف شده است. با شیوع بیماری کرونا، پیش‌بینی میشود بحران کنونی روند رشد بازارها را تا چند دهه عقب بیندازد و باعث افزایش بیکاری در همه کشورهای جهان شود. کشورها باید آمادگی اتخاذ سیاست‌هایی برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی خطر یک رکود فوق العاده بزرگ، بدتر از حالت اول (دهه ۳۰)، رابرای بازار کار در مرحله کنونی تدارک ببینند.در صورت عدم توقف بیماری ویروس کرونا ، اقتصاد جهان می‌تواند به یک دوره کساد طولانی مدت سوق و منجر به فروپاشی شود. اکنون ضعیف شدن چرخه مناسبات سرمایه داری حاکم برنظام بین المللی گردش بازار تجارت جهانی را تکان داده که به ضعیف تر شدن پیوند های اجتماعی و منطقه ای و بین المللی در جهان بشری شتاب داده است.از سوی دیگر برخی از دانشمندان جهان عقیده دارند که ینج ابر قدرت حاکم بر جهان در سال ۲۰۵۰ میلادی ، اغلب کشورهایی قدرت‌های اقتصادی جهان خواهند بود که امروز جزو کشورهای در حال توسعه هستند، کشورهایی که از قدرت‌های فعلی مثل آمریکا، ژاپن و آلمان پیشی خواهند گرفت. تخمین کارشناسان این است که بازارهای جهانی تا سال ۲۰۵۰ دو برابر میشود، که بازارهای در حال رشد امروز، ابرقدرت‌های اقتصادی فردا خواهند بود. شرکت خدمات حرفه‌ای بین‌الملل در گزارشی ” پیش‌بینی کرده در سی سال آینده شش کشور از هفت اقتصاد بزرگ جهان اقتصادهای نوظهور امروز باشند. در مقابل، قدرت‌های اقتصادی امروز که آمریکا از رتبه ۲ به ۳ ، ژاپن از رتبه ۴ به ۸ و آلمان از رتبه ۵ به ۹ -به رتبه‌های پایین‌تر خواهند رفت:. زیرا چین هم اکنون بزرگترین اقتصاد جهان است و هند دومین کشور پرجمعیت جهان در سه دهه آینده رشدی چشمگیر خواهد داشت – پیش‌بینی میشود تا سال ۲۰۵۰ میلادی، دومین اقتصاد بزرگ جهان شود .برزیلاین غول اقتصادی آمریکای جنوبی در آینده پنجمین اقتصاد بزرگ جهان میشود و از ژاپن، آلمان و روسیه پیشی می‌گیرد. ،مکزیک تا سال ۲۰۵۰ میلادی به اقتصاد هفتم دنیا بدل می شود. نیجریه یکی از بزرگترین اقتصادهای آفریقا است. که تا سال ۲۰۵۰ میلادی از رده ۲۲ به رده ۱۴ اقتصادهای بزرگ جهان می‌رسد.
– سی ویکم – می- ۲۰۲۰ – میلادی