محمدخان هزاره، بیگلربیگی دارالسلطنۀ هرات

تدوین دکتر حفیظ شریعتی(سحر)

آن‌که چون پیوسته مراقبت حال غلامان ارادت اشتمال منظور نظر خورشید مثال اشرف است در این وقت بارقه‌ای از بوارق آفتاب فیض شارق خاقانی سنا پیرای کاشانه تمنای عالی‌جاه رفیع جایگاه امیرالامراء العظام اسوۀ الکبراء الفخام محمد خان هزاره، بیگلربیگی دارالسلطنۀ هرات و حاکم ایل هزاره تحت خود و باخرز شده از ابتدا شش ماهۀ هذه‌السنه مبارکه، ایت‌ئیل او را به رتبۀ رفیعۀ حکومت و صاحب‌اختیاری مالیات محلات سرکار تون و طبس کیلک و کاخک و جنابد و محالات متعلقۀ آن‌ها سرافراز ممتازین‌الامثال و الاقران فرمودیم که چنان‌چه باید و شاید و از رشد و کاردانی او سزد و آید به لوازم امر مزبور و مراسم شغل مذکور قیام و اقدام داشته، در سرپرستی و استمالت و آبادی و رفاهیت رعایا و برایا و جمع‌آوری متفرقین و تقدیم خدمات و وصول مالیات و رسانیدن به سرکار و کل لوازم امر حکومت و دفع و رفع اشرار و متمردین و امنیت شوارع آسایش مترددین لازمۀ سعی و اهتمام تمام به عمل آورده، نحوی می‌نماید که در حین حواله‌جات با حدی جبر و تعدی واقع نگردد و متوجه احوال ایشان باشد که احدی به آن‌ها دست‌اندازی و ظلم و جبر ننماید و نحوی به آن‌ها سلوک نماید که همه راضی و شاکر بوده است، به رعیتی و بیچارگی خود و دعای دوام دولت روز افزون قیام نمایند. کدخدایان و ریش‌سفیدان و جمهور رعایا و برایای محالات مزبورۀ عالی‌جاه محمدخان مشارالیه را حاکم بالاستقلال خود دانسته از سخن و صلاح حسابی او بیرون نروند و مالیۀ دیوانی خود را مهم‌سازی او نمایند. مستوفیان عظام کرام صورت رقم مبارک را ثبت و حسب‌المقرر معمول دارند. فی هجدۀ شهر ذیحج‌ۀ‌الحرام سنه ۱۲۰۴.

فرامین از طرف اعلی‌حضرت تیمورشاه به محمدخان هزارهآن‌که بنابر الطاف روزافزون شاهانه، دربارۀ عالی‌جاه رفیع جایگاه اخلاص و عقیدت دستگاه محمدخان هزاره ولد عالی‌جاه رفیع جایگاه امیرالامراءالعظام اسوۀ‌الکبراءالفخام غلام قدیمی محمدشاه خان هزاره، بیگلربیگی دارالسلطنۀ هرات در این وقت پرتوی از انوار خورشید مکارم خاقانی ضیاء اندوز کاشانه، تمنای او شده، از ابتدای هفت ماهۀ هذه‌السنۀ مبارکۀ ئیلان ئیل او را در عوض مرحوم آقایی خان برادرش به رتبۀ رفیع‌المرتبه حکومت محال باخرز سرفراز ممتاز فرمودیم که چنان‌چه باید و شاید و از رشد و کاردانی او سزد و آید به لوازم امر مزبور و سرپرستی و استمالت و آبادی و رفاهیت رعایا و برایا و جمع‌آوری متفرقین و تقدیم خدمات دیوانی و وصول مالیات و کل ملزومات امر حکومت لازمه سعی و اهتمام به عمل آورده، حسن خدمت خود ظاهر سازد و متوجه حال رعایا باشد که احدی دست‌اندازی و شلتاق به آن‌ها ننماید و به نحوی به ایشان سلوک نماید که همه راضی و شاکر باشند. کدخدایان و رعایای باخرز عالی‌جاه محمدخان را حاکم بالاستقلال خود دانسته که از سخن و صلاح حسابی او بیرون نروند. مستوفیان عظام گرام صورت رقم مبارک را ثبت و حسب‌المقرر معمول دارند. فی هشتم شهر ذی‌الحج‌ۀ‌الحرام ۱۱۹۹‌.

پانوشت:

  • «محمدخان هزاره، بیکلربیگی دارالسلطنۀ هرات»، مجلۀ کابل، سال پنجم، شمارۀ ۳، سنبله ۱۳۱۴ هـ. ش.
  • «نمونۀ انشای قرن نوزدۀ وطن»، مجلۀ کابل، سال پنجم، شمارۀ ۳، سنبلۀ ۱۳۱۴ هـ. ش. عکس فرمان نیز در مجله چاپ شده است.
  • مسایل هزاره از حسین نایل که بنیاد اندیشه در کابل چاپ کرده است و کتاب هزاره‌های اهل سنت.
In this article

Join the Conversation