نویسنده:- محمد عوض نبی زاده
رقابت بر سر قدرت برتر در سال ۲۰۱۹ میان امریکا،چین وروسیه تشدید خواهد شد. کاخ سفید پیشرفت های چین در زمینه های استراتژیک را محدود خواهد کرد و چین نیز جهت برابری با آمریکا انگیزه بیشتری خواهد داشت. احتمالا چین و روسیه ، در سال ۲۰۱۹ به سمت اتحاد نه چندان راحت پیش خواهند رفت و قدرت های بزرگ اروپایی نیزسعی دارند جایگاه اتحادیه اروپا را در سطح جهانی تثبیت کنند ودر برابر رقابت چین و آمریکا بر سر قدرت منفعل بمانند. توسعه سریع فناوری تسلیحات مختل کننده ورقابت های تسلیحاتی میان ایالات متحده، روسیه و چین تسریع خواهدیافت. احتمال خروج واشنگتن از پیمان نیروی هسته ای میان برد و مذاکرات شکننده درباره پیمان کاهش تسلیحات استراتژیک جدید، اختلاف ها در داخل اروپا را تشدید خواهد نمود ګرچه قدرت های غربی سعی دارند از درگیر شدن در این رقابت تسلیحاتی اجتناب کنند .در همین حال، چین به شیوه ای استراتژیک از ورود به پیمان های تسلیحاتی اجتناب و به تثبیت موضع خود در غرب اقیانوس آرام ادامه خواهد داد.ابعاد ایدئولوژیک رقابت بر سر قدرت برتر آرام تر پیش خواهد رفت. ایالات متحده در برابر چالش رقابت با محور چین-روسیه خواهد ایستاد، رقابت ایالات متحده و چین در سال ۲۰۱۹ میلادی در همه سطوح نه تنها با افزایش فشارهای اقتصادی ناشی از تعرفه های وارداتی آمریکا و سدهای قانونی در برابر شرکت های چینی مواجه خواهد شد، بلکه احتمال استفاده ایالات متحده از تحریم ها برای افزایش فشارها بر پکن رااستفاده خواهد کرد.در جبهه امنیتی، ایالات متحده به طور مستقیم چین را در دریای چین جنوبی و بر سر تایوان به چالش خواهد کشید که این مساله می تواند به تشدید درگیری ها و حتی احتمال به برخوردنظامی آمریکا و چین بیانجامد.
مناسبات امریکا و روسیه بر سر اوکراین، سوریه و ادعاهای مداخلات روسیه در انتخابات امریکا و به علت تعزیرات اقتصادی امریکا و متحدانش علیه روسیه، پر تنش بوده وروسیه قصد دارد با استقرار موشک‌های نقطه‌زن «کالیبر» در کشتی‌های جنگی و زیردریایی‌های خود در غرب اقیانوس اطلس، واشنگتن و دیگر شهرهای ساحل شرقی آمریکا را در تیررس حملات متعارف یا اتمی خود قرار دهد. نسخه زمینی موشک‌های کالیبر روسیه قابلیت حمل کلاهک اتمی را نیز دارد. روسیه برای اولین بار در سوریه و در حمله علیه مواضع داعش از ۱۰۰ فروند از این نوع موشک استفاده کرد.بر اساس برآوردهای دفتر اطلاعات نیروی دریایی آمریکا، موشک کالیبر از نوع زمینی دارای بردی برابر با ۹۳۰ تا ۱۵۵۰ مایل رادارد.این موشک هرگونه تلاش برای رهگیری از سوی سامانه‌های ضد موشکی را مختل کرده و از این حیث «بسیار مرگبار» محسوب می‌شود. استقرار موشک کالیبر در کشتی‌ها و زیردریایی‌های روسیه در مدیترانه و نزدیک اروپا برای فرماندهان آمریکایی مستقر در اروپا موضوعی «نگران کننده» دانسته می‌شود.افغانستان نیزصحنه ی دیګری ازرقابت های بین المللی شده است ورقبای آمریکا مانند روسیه و ایران و چین، برای مقابله با آمریکا را در داخل افغانستان از سر گرفته اند.از جانب دیگر عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در مسیری همسو با آمریکا وعدم حضور پر رنگ اتحادیه اروپا نشانه ی ازرقابت با آمریکا در صحنه های فیزیکی و سیاسی افغانستان، است. سخنان ترمپ در جلسه‌ی کابینه‌ی ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که واشنگتن دیگر صبر خود را از دست داده است و اداره‌ی ترمپ می‌خواهد به مأموریت نظامیان امریکایی در افغانستان از طریق یک راه حل سیاسی خاتمه دهد.
شاید ترمپ می‌خواهد پول‌هایی که حالا صرف عملیات نظامی در افغانستان می‌شود، در داخل ایالات متحده به مصرف برسد.رئیس‌جمهور آمریکا ګفته است که چرا اکنون کشورهایی مانند روسیه، هند و پاکستان در افغانستان حضور نظامی ندارند.ولی ما با فاصیله بیش از ۶۰۰۰ مایل دورتر درآنجا هستیم. ریس جمهور امریکا تلویحا مجاهدین افغان ضد شوروی را تروریست خواند و دلیل یوریش نظامی شوروی به افغانستان ان بود که تروریستان به قلمرو شوروی رخنه میکردند بنا برین شوروی حق داشتند انجا باشند .امریکا شاید درک کرده است که دیگر نمی‌تواند به تنهایی نظم جهانی را حفاظت نمایدبدین ترتیب رییس جمهور امریکا در تلاش است تا کشورهای منطقه به ویژه کشورهای همسایه را در پروسه صلح افغانستان دخیل بسازد. در حالیکه در گذشته امریکا تلاش می‌کرد که کشورهای منطقه به ویژه روسیه را از قضایای افغانستان دور نگه دارد، اما حالا باید به کشورهای پاکستان، هند و روسیه در مسایل افغانستان سهم بیش‌تر بدهد. رییس جمهور ترمپ نمی‌خواهد جنگ افغانستان را امریکا تا چند سال دیگر به عهده داشته باشد.بر بنیاد این طرح، در صورتی که امریکا جنگ افغانستان را به پاکستان واگذار کند، جنگ و ناامنی در کشور و منطقه افزایش خواهد یافت.چون پاکستان خود عامل جنگ است و سپردن جنگ افغانستان به پاکستان، تکرار تاریخ گذشته خواهد بود.منتقدان ترمپ می‌گویند که او نقش امریکا را در جهان از یک ابرقدرت صاحب اعتبار ، به یک کمپنی امنیتی تقلیل داده است و از متحدان واشنگتن پول می‌خواهدوحالاواشنگتن از طالبان می‌خواهد که با حکومت افغانستان گفت‌وگو کنند و روی یک نقشه راه برای پایان جنگ و چگونگی حکومت آینده به توافق برسند.
اګرچه آمریکایی‌ها ودولت افغانستان برای تسریع پروسه ی صلح افغانستان بنوبه خود اقداماتی راتا هنوزانجام دادند که نشست مشورتی علما درشهر «بوگور» اندونزی و اجلاس دو روزه توسط سازمان همکاری اسلامی در عربستان سعودی را برگزارنمودند که در این نشست، جنگ جاری در افغانستان حرام اعلام شد. ضمنا ازبکستان اندونزی و ترکمنستان برای میانجی‌گری صلح افغانستان ، برای گشایش دفتر طالبان در کشورهای شان اعلام آمادگی کرده بودند.روسیه نیز در ماه نوامبر سال گذشته دومین دور از نشست‌های صلح افغانستان را در مسکوبرگزار کرد که در این نشست علاوه بر گروه طالبان، کشورهای افغانستان، هند، پاکستان، ایران، چین، ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان، آذربایجان و آمریکا به شکل رسمی دعوت شدند ولی افغانستان، آمریکا و هند به شکل ناظروغیر رسمی حضور یافتند.در حالیکه امریکا درنشست ابوظبی؛ دولت افغانستان را در حاشیه قرار داد ودر این نشست خلیلزاد با اعضای دفتر سیاسی گروه طالبان ونمایندگان کشورهای پاکستان، عربستان و امارات دیدارهایی داشتند. در نشست ابوظبی، آمریکایی‌ها از طالبان خواسته‌اند تااین گروه یک آتش بس شش ماهه را بپذیرد.منابع طالبان گفتند: در صورتی که عربستان، امارات و پاکستان به ما تضمین بدهد که آمریکا در افغانستان دولت موقت اعلام کند و رهبری این دولت را به فرد منتخب طالبان واگذار کند، باطرح امریکا موافقت خواهد کرد. در حالیکه هدف راهبردی امریکا شکل‌گیری وضعیتی در افغانستان است که طالبان باید بدل به یک حزب سیاسی شوند و به میدان سیاست رقابتی در افغانستان بیایند .
از انجاییکه مردم افغانستان در آغازین روزهای هجوم نظامی امریکا، امیدوار بودند که امریکا بازمانده های طالب و مجاهد را تصفیه، سیستم مدرن دموکراتیک و عادلانه ی دولت داری را ایجاد وبا خاطر آسوده این کشور را ترک خواهند گفت و یا با داشتن پایگاهی در شباهت به المان، جاپان و کوریای جنوبی ، دست ما را در راه رشد سریع و رسیدن به قله های پیشرفت همه جانبه و مردم سالار خواهد گرفت. ولیبعد از هجوم نظامی امریکادر افغانستان , جامعه جهانی ,نظام مافیایی مرکب از سران چند تنظیم مسلح، را ، ایجاد نمود که ، این نظام مافیایی با چور و چپاول دارایی های عامه، تولید و تجارت مواد مخدر ، چور معادن قیمتی و به جیب زدن میلیاردها دالر کمک های خارجی ، همه ی ساکنان کشور را در گروگان دارند.در حالیکه «مجاهدین» در ظاهر خود را با جامه ی پذیرش قانون اساسی و ارزش های مدنی آراسته اند اما طالبان هنوز ازان فاصله دارند، اکنون امریکا با طالبان مسلح ، به مذاکره می نشیند و آینده ی افغانستان را با آنها رقم می زند.
درد آور تر از همه که اکثر قدرت های منطقه و جهان برای ملاقات با گروه تروریستی طالبان صف آرایی نموده اند و از کسانی صلح می خواهند که صلح با آن ها به معنای آغاز جنگ های دیگر خواهد بود که مردم افغانستان در میان یک سیستم فاسد مافیایی از یک جانب و خطر مواجه شدن با یک گروه تروریستی قرون وسطی از جانب دیگر دست و پنجه نرم خواهند نمود که امیدواریم معجزه ای رخ دهد که مردم افغانستان از شر سیستم فاسد مافیایی و گروه های افراطی و تروریستی نجات یابند . امریکا نخستین کشوری است که ، در امور داخلی افغانستان مداخله می کند. زلمی خلیلزاد بدون حضور دولت افغانستان به نمایندگی از دولت و مردم افغانستان با گروه طالبان، گفتگو می کند، و دومین کشور مداخله جوی خارجی، پاکستان است که قویا از تروریزم، حمایت می کند و به افغانستان، ملیشه های مسلح و انتحاری می فرستد واعراب، چینی ها و روس ها و ایرانی هاـ ترکهاو ممالک اسیای میانه به سهم خود در امور داخلی افغانستان، مداخله دارند ،که هرکدام با طالبان ارتباط برقرار ومذاکره می کنند و در صدد اند با حمایت از آن گروه، نقش خودرا در آینده سیاسی افغانستان ، تقویت بخشند. هم چنین اروپایی ها نیزدر افغانستان حضور نظامی و سیاسی و استخباراتی دارند و در روندهای بزرگ ملی، مداخله می کنند. به نظر می رسد استقلال و حاکمیت ملی افغانستان، نیاز به بازتعریفی روشن و ابهام زدایانه دارد تا در پرتو آن مشخص شود که ممالک ذیدخل ، حد و مرز خودها را در افغانستان درک نمایند.
ـ سیزدهم – ماه – جنوری – سال – ۲۰۱۹ میلادی