نیویورک تایمز/ جوزف گلدشتاین و تیمور شاه ترجمه: معصومه عرفانی
به گفتهی مقامات، حملات پیدرپی آدمربایی علیه قوم هزاره، با حادثهی روز شنبه که تعدادی افراد مسلح، چند اتوبوس را در امتداد شاهراه اصلی افغانستان متوقف نموده و مسافران هزاره را جدا کردند، تشدید شده است.
تا صبح روز بعد خبرها حاکی از آن است که بین ۱۴ تا ۳۰ مسافر هزاره در امتداد شاهراه اصلی در ولایت زابل در جنوب این کشور گرفتار و ربوده شدند. سه تن از مقامات امنیتی که با آنها گفتوگو شده است، هرکدام رقم متفاوتی از تعداد افراد ربودهشده ارائه دادند.
در سال جاری، چندین حادثه مربوط به مسافران هزاره اتفاق افتاده است. درحالیکه تعدادی از افراد ربودهشده پس از مذاکره و گفتوگو رها شدند، تعداد دیگر از آنها به قتل رسیدند: این ماه، شبهنظامیانی که گفته میشود اعضای دولت اسلامی (داعش) هستند، هفت اسیر هزاره را که درمیان آنها یک دختر ۹ ساله بود، سر بریدند.
ناتوانی دولت برای جلوگیری از آدمربایی در امتداد شاهراه اصلی کشور – و یا برای بازگرداندن اسیران به سلامت – نشاندهندهی یک بحران روبهرشد سیاسی در ریاستجمهوری اشرف غنی است که تنها یک سال از آن گذشته است. پس از کشتهشدن هفت تن از اسیران در این ماه، هزاران نفر از معترضان که عمدتا هزاره بودند، تابوتها را در طی تظاهراتی که بزرگترین تظاهرات سیاسی در کابل درطی سالها بود، به ارگ ریاست جمهوری بردند. زمانیکه تعدادی از معترضان قصد گذشتن از دیوارها و واردشدن به پارکینگ ارگ را داشتند، محافظان آغاز به تیراندازی کرده و ۱۰ نفر از آنها را بهضرب گلوله زخمی نمودند.
مشخص نیست که کدامیک از دو گروه دولت اسلامی (داعش) یا طالبان، در آدمربایی روز شنبه دست داشته است. هر دو سازمان در گذشته قوم هزاره را هدف قرار دادهاند.
اسدالله کاکر، یکی از اعضای شورای ولایتی زابل در روز شنبه گفت: «نیروهای امنیتی درحال بررسی پرونده هستند تا دریابند که چه کسی آنها را ربوده است».
رانندهی یکی از اتوبوسهایی که متوقف شده بود، و خود را به نام شاهولی معرفی کرد، گفت که شش یا هفت شبهنظامی وارد شدند و آغاز به بیرونکشیدن مسافران هزاره از چوکیهایشان کردند.
او گفت: «آنها بسیار عصبانی بودند و با مسافران مانند حیوانات برخورد میکردند. آنها درحالی که در جستوجوی مردم هزاره بودند، به مردم گفتند که صحبت نکنند».
درست در ماه گذشته بود که جنرال ارشد آمریکایی در افغانستان، جان اف.کمپبیل، در مقابل کمیتهی مجلس حاضر شده و درمورد وضعیت امنیتی در افغانستان ادعا کرده بود که افغانها «همانطور که گفته بودم، همچنان در شاهراه اصلی با آزادی رفتوآمد میکنند».
اما برای هزارهها، سفر با اتوبوس در مسیر این شاهراه، مسئلهی وحشتآوری است. تنها در این سال، و در یک رویداد، ۳۱ هزاره ربوده شدند. حسنرضا یوسفی، عضو هزارهی شورای ولایتی غزنی که خود او نیز در این مسیر سفر کرده است، گفت: «در سال جاری، حداقل ۵ آدمربایی دیگر در امتداد بخشی از شاهراه اصلی بین کابل و قندهار اتفاق افتاده است.»
آقای یوسفی گفت: «ما دولت را بهدلیل اجرانکردن اقدامات امنیتی کافی در این شاهراه برای محافظت از مردم، مقصر میدانیم».
سابقهی ضعیف دولت در تضمین آزادسازی هزارههای ربودهشده، علامت دیگر از مشروعیت محدود – و رو به زوال – آن در مناطق مختلف کشور است. در ماه جاری، سرنوشت هفت نفر قربانیان هزاره که سر بریده شدند، نه توسط نیروهای دولتی، بلکه توسط جنگجویان طالبان کشف شد که درحال پیشروی به بخشهایی از ولایت زابل بودند که توسط شبهنظامیان وفادار به دولت اسلامی (داعش) کنترل میشد. جنگجویان طالبان، رانندهی موتر باربری را برای انتقال اجساد به یک شفاخانه دولتی فرستادند.
هزارهها بهلحاظ تاریخی، گروه قومیای بودند که بیش از همه مورد آزار و اذیت قرار گرفته است. اگرچه آمار جمعیت در این کشور اغلب براساس تخمین و حدس و گمان است. هزارهها که عمدتاً شیعه هستند، در کشوری با اکثریت مردم سنیمذهب زندگی میکنند، و افغانها از دیگر اقوام، برای مدتهای طولانی است که آنها را بهعنوان غیرخودی و بیگانه میخوانند. درطول حکومت طالبان، آنها با آزارواذیت و کشتارهای پیدرپی مواجه شدند.
آخرین موج خشونت علیه آنها، پس از یک دهه پیشرفت اتفاق میافتد. از زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، هزارهها بهخوبی خود را در دانشگاهها نشان دادهاند و بخشی از قدرت سیاسی را که درطول تاریخ آنها را به فراموشی سپرده بود، بدست آوردهاند.
اما افزایش آدمرباییها میتواند منجر به این شود که بسیاری از هزارهها دررابطه با آیندهی خود در افغانستان تردید کنند. همچنانکه افغانها به صف طولانی مهاجرت به اروپا میپیوندند، گفته میشود که هزارهها اکثریت تعداد مهاجران را تشکیل میدهند؛ اگرچه شواهد آماری وجود ندارد.
منبع: روزنامه اطلاعات روز