نویسنده: حکیمی
وزارت تحصیلات عالی طرحی را تدوین کرده است که براساس آن متقاضیان کانکور هر ولایت براساس نفوس و تعداد نمایندگان همان ولایت در پارلمان، می‌توانند در امتحان کانکور اشتراک کنند.
هدف اصلی این طرح، سهمیه‌بندی کانکور است، طوری که متقاضیان هر ولایت به تناسب تعداد نمایندگانی که در پارلمان دارد، می‌توانند در امتحان کانکور شرکت کنند.
عظیم نوربخش، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی، روز گذشته در گفتگو با ۸صبح گفت این طرح در سیمیناری با اشتراک نمایندگان وزارت معارف، کار و امور اجتماعی، جامعه مدنی روسای دانشگاه‌های مرکز و ولایات تدوین شده است.
این همایش تحت عنوان «ارزیابی فیصله‌های فراخوان ملی پیرامون امتحان کانکور و چگونگی اجراات آن» برگزار شده بود.
نوربخش گفت: «در این طرح گفته شده که اخذ امتحان کانکور با در نظرداشت نفوس و تعداد فارغان ولایات در کوتاه‌مدت است.» براساس این طرح، تصدیق فراغت از صنف دوازدهم توسط وزارت معارف، تکمیل ۶۵ درصد نمرات در سه سال آخر دوره ثانوی و سایر لایحه‌های مربوط به این امتحان، در نظر گرفته می‌شود.
اما شماری از احزاب و ایتلاف‌های سیاسی در رابطه به این طرح واکنش نشان دادند و این طرح را خلاف قانون اساسی خواندند.
انجنیر محمدعاصم، عضو ارشد ایتلاف ملی افغانستان می‌گوید امتحان کانکور باید زمینه مشارکت آزاد را برای تمامی فارغان صنوف دوازدهم در سراسر افغانستان فراهم کند.
آقای عاصم در رابطه به طرح جدید وزارت تحصیلات عالی گفت: «این‌ها یک سلسله مشکلات جدید و کشمکش‌ها و سردرگمی‌های جدید را به‌وجود می‌آورند.»
او افزود که معیار اصلی کانکور باید شایستگی و نمرات بالا در امتحان باشد، زیرا در غیر این صورت آن‌هایی که زحمت می‌کشند و درس می‌خوانند نمی‌توانند از طریق امتحان کانکور به دانشگاه‌های دولتی راه یابند.
به باور آقای عاصم، طرح جدید وزارت تحصیلات عالی سهمیه را بر شایستگی، لیاقت و معیار نمره در کانکور ترجیح می‌دهد و این مخالف با اصول و معیارهای جهانی کانکور است.
اما حزب حق و عدالت می‌گوید طرح جدید وزارت تحصیلات عالی خلاف قانون اساسی افغانستان است. در ماده چهل‌وسوم قانون اساسی آمده است: «تعلیم حق تمام اتباع افغانستان است که تا درجه لیسانس در موسسات تعلیمی دولتی به‌صورت رایگان از طرف دولت تامین می‌شود.
دولت مکلف است به‌منظور تعمیم متوازن معارف در تمام افغانستان، تامین تعلیمات متوسطه اجبارى، پروگرام موثر طرح و تطبیق کند و زمینه تدریس و آموزش به زبان‌هاى مادرى را در مناطقی که به آن‌ها تکلم می‌کنند، فراهم کند.»
آصف آشنا عضو شورای رهبری حزب حق و عدالت گفت سهمیه‌بندی کانکور منجر به نقض شایسته‌سالاری می‌شود و زمینه‌های رقابت سالم را از بین می‌برد. او گفت چنین طرحی در سال‌های آینده افغانستان را با بحران شایسته‌سالاری مواجه می‌کند.
آشنا گفت: «به‌جای این طرح، خود وزارت تحصیلات عالی باید اصلاح شود، روش امتحان کانکور باید اصلاح شود تا در سال‌های آینده بتوانیم امتحان کانکور شفاف، سالم و عادلانه را که شایسته‌سالاری را تقویت کند، برگزار کنیم.»
آقای آشنا تاکید کرد که چنین طرحی فرصت‌های برابر و عادلانه را از بین می‌برد و شایسته‌سالاری را صدمه می‌زند.
از سوی دیگر حامد یک تن از تحلیلگران می‌گوید در افغانستان هنوز آمار دقیق نفوس وجو ندارد و تا زمانی‌که آمار دقیق توسط توزیع شناس‌نامه‌های الکترونیکی به‌دست نیاید، چگونه می‌توان از نفوس ولایات سخن گفت.
به باور حامد دولت به‌جای چنین طرح‌هایی که روحیه دانش‌آموزان را برای ادامه تحصیل ضعیف می‌کند، زمینه‌های بازگشایی مکاتب در ولایات ناامن و استخدام معلمان کافی در این ولایات را فراهم کند.
آقای حامد می‌گوید این طرح منجر به استعدادکُشی می‌شود و نسل جوان افغانستان را که امیدوارانه درس می‌خوانند، نسبت به آینده ناامید می‌کند.
منبع:
هشت صبح