نویسنده: کاوه غرجی
وزارت تحصیلات عالی افغانستان با نشر اطلاعیه ای نوشته است که برکناری رئیس و یکی از استادان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه کابل صحت ندارد.
تعداد زیادی از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی کابل در پی هشت روز اعتصاب غذا خواهان برکناری رئیس و یکی از استادان دانشگاه کابل به خاطر اعمال تبعیض، فساد، تعصب علیه دانشجویان بودند که روز دوشنبه عبیدالله‌عبید وزیر تحصیلات عالی، رنگین دادفرسپنتا مشاور امنیت ملی و نعمت الله شهرانی معاون پیشین و مشاور کنونی حامد کرزی با حضور در محل اعتصاب، اعلام کردند که همه خواست‌های آن‌ها پذیرفته شده است.
اما حالا وزارت تحصیلات عالی بار دیگر با انتشار این اطلاعیه می‌نویسد که این خبر صحت ندارد و حل هرگونه موضوع‌های علمی آکادمیک تحصیلی در صلاحیت موسسه‌های تحصیلات عالی می‌باشد و تنها وزارت تحصیلات عالی و موسسه‌های تحصیلات عالی مرجع قانونی برای تصمیم گیری در مورد سرنوشت آموزشی دانشجویان و سرنوشت آکادمیک استادان اند.
وزارت تحصیلات عالی در ادامه اطلاعیه خود نوشته‌است که برای رسیدگی به مشکل پیش آمده، دو کمیسیون به نام‌های کمیسیون حقیقت‌یاب و کمیسیون مصالحه مرکب از استادان بی طرف و نمایندگان محصلان و استادان دانشکده علوم اجتماعی ذی‌دخل در قضیه تشکیل شد است، این کمیسیون‌ها قرار است خواست‌های طرف‌های قضیه را همه جانبه بررسی نمایند و در مورد عادلانه، بی‌طرفانه و بر مبنای معیارهای علمی آکادمیک داوری کنند.
کمیسیون‌های تشکیل شده مکلف هستند که حداکثر از تاریخ ایجاد، طی ده روز کارهای خود را نهایی کنند.
اما هادی‌هدایتی معاون رئیس دانشگاه کابل گفت است که انتصاب و برکناری رئیسان دانشکده‌ها از صلاحیت‌های دولت است: «تعیین و برکناری روسای دانشکده‌ها به پیشنهاد رئیس دانشگاه کابل، از طریق وزارت تحصیلات عالی، و تائید ریاست جمهوری صورت می‌گیرد.»
تعجب بر انگیز نیست وقتی مقامات دولت افغانستان می‌آیند و یک‌بار از پذیرفته شدن خواسته‌های دانشجویان حرف می‌زنند و روز دیگر همان اشخاص می‌آیند و سخنانی را که روز گذشته تایید کرده بودند را رد کنند. این مسئله بارها در موارد مختلفی در افغانستان اتفاق افتاده و بعد از این هم خواهد افتاد.
اما آیا ساختن دو کمیسیون می‌تواند واقعاً مشکل دانشجویان افغانستان را حل کند؟
فساد، تعصب، تبعیض در افغانستان بیداد می‌کند. هیچ کسی در افغانستان نیست که منکر موجودیت تبعیض و تعصب و فساد در افغانستان شود. مصاحبه فیصل‌امین، استادی که دانشجویان خواهان برکناریش از دانشکده علوم اجتماعی کابل با تلویزیون ژوندون به تاریخ ۲۸ می صورت گرفته خود سند معتبری از تعصب این استاد در مقابل اقوام و مردم دیگر افغانستان است.
این شخص ازهمان آغاز مصاحبه با توهین به تمامی مقامات دولت افغانستان و خصوصاً رهبران هزاره، آن‌ها را متهم به نافهمی، نوکری برای ایران و گرفتن پول از ایران می‌کند؛ و تهدید می‌کند که روزی ما با شما مردم حساب خواهیم کرد.
بگذریم از این‌که تا هنوز تنبان‌های طالبانی که توسط ده‌ها کشور منطقه حمایت مالی و تسلیحاتی می‌شدند در زیر تاک‌های انگور و کوه و کوچه های پنجشیر و بامیان و مزار جا مانده و زنانه پوشان این برادران هر روز توسط اردوی ملی و پلیس دستگیر می‌شوند.
فساد و تعصب در دانشگاه‌های کابل در این یازده سال گذشته همواره وجود داشته و هر بار دانشجویی به این خاطر به مقامات شکایت کرده است کمیسیون تشکیل شده که مانند صدها کمیسیون دیگری که توسط دولت ساخته شده بود کار آمدی نداشته است.
بنا انتظار حل مشکل دانشجویان و از بین بردن فساد، تعصب و تبعیض با تشکیل هیچ کمسیونی در افغانستان قابل حل نیست.
اما دانشجویان و دانشگاه همواره یکی از مهم‌ترین تأثیرگذارترین نهادها در مقاطع مختلف بوده و تحلیل‌ها، واکنش‌ها و بسترسازی‌های دانشجویان جایگاه ویژه‌ای به دیدگاه‌های این قشر از جامعه در جهت‌گیری‌های افکار عمومی داشته است.
خیزش دانشجویی در سال‌های ۱۳۴۰ توانست چندین صدراعظم دورهٔ دموکراسی نوین را از قدرت پایین بیاورد بنا دانشجویان با ادامه تظاهرات، اعتصاب می‌توانند به خواسته های بر حقشان برساند.
دانشجویان برای پیشبرد مبارزه علیه تبعیض و تعصب می‌توانند به چند نکته توجه نمایند:
جامعه مدنی افغانستان، نهاد های مدافع حقوق بشر، نهادهای علمی و فرهنگی و اشخاص فرهنگی از دانشجویان حمایت می‌کنند. اما دانشجویان در قدم اول نیاز به حمایت استادان حامی جنبش دانشجویان و کارمندان دانشگاه‌ها دارند. دانشجویان باید بکوشند با تحقیر اساتید و کارمندان متعصب و آغشته به فساد دانشگاه‌ها فضای دانشگاه را برای این دسته ناخوشایند کرده و با ارج نهادن و تقدیر از اساتید و کارمندان حامی دانشجویان از آن‌ها حمایت کنند. گروه دوم دانش آموزان هستند. دانشجویان می‌توانند با شاگردان مکاتب، دانشگاه های خصوصی از طریق روابط دوستی و خویشاوندان رابطه برقرار کرده و حمایت آن‌ها را جلب کنند.
۲- دانشجویان می‌توانند با نهاد های دیگری مثل نهاد های مدافع زنان، کارگران، معلمان مکتب‌ها ارتباط برقرار کنند. تظاهرات و اعتصاب باید با برنامه ریزی قبلی انجام شود تا تأثیر زیادی از خود برجا بگذارد. دانشجویان همچنان می‌توانند با پخش اعلامیه، دیوار نویسی و… خواسته‌شان را مطالبه نمایند.
۳- در افغانستان دانشگاه‌های خصوصی زیادی است. دانشجویان دانشگاه‌های دولتی باید با دانشگاه‌های خصوصی ارتباط برقرار کند و از آن‌ها بخواهند که سهم بیشتری در امور مربوط به دانشجویان بگیرند.
۴- تظاهرات‌ها باید در زمانی صورت بگیرد که دانشجویان مکتب‌ها رخصت می‌شوند تا آن‌ها نیز بتوانند در تظاهرات سهم بگیرند.
در افغانستان بارها در مورد حملات انتحاری، قتل‌های سیاسی، مشکلات کوچی‌ها و قتل خبرنگاران و ده‌ها مورد دیگر کمیسیون‌های ویژه ای از جانب دولت درست شده است اما این کمیسیون‌ها هیچ کاری را از پیش نبرده و تشکیل دو کمیسیون از جانب وزارت تحصیلات عالی نیز مشکلات دانشجویان را حل نخواهد کرد.
بنا زیر فشار گذاشتن دولت برای از بین بردن فساد و تبعیض و تعصب تنها راهی است که می‌تواند نتیجه مثبتی داشته باشد و مردم افغانستان از شما حمایت می‌کند.