علی امید
سیمینار بررسی وضعیت افغانستان و هزاره ها در ده سال اخیر روزشنبه ۲۰۱۳/۰۲/۱۶ با حضوراساتید دانشگاه ها، نویسندگان، شخصیت های فرهنگی و سیاسی ترکیه و افغانستان و همچنان اشتراک رسانه های نوشتاری،تلیویزون ملی و باقی تلویزون های ترکیه در دانشگاه تخنیک قره دینز شهر ترابزون برگزار گردید . این پروگرام که در سالون کنفرانس مرکز فرهنگی عثمان توران دانشگاه قره دنیز با مجریگری خانم توباء انال محبی همرا با سرود ملی ترکیه و افغانستان همزمان پخش شد شروع گردید
به دنبال آن داکتر کمال اوچنونجو مدیر تحقیقات انستیوت قره دینز یاد آور شدند که برای رشد رابطه بین ترکیه و افغانستان ترتیب دادن این بر نامه ها بسیار مفید خواند، از همه شرکت کنند گان اظهار خوشی نموده و از زحمات انجمن فرهنگی و همبستگی هزاره های افغانستان – ترکیه و تلاش های شخص رئیس انجمن اظهار قدر دانی نمود و خواستار همکاری های بیشتر بین دو نهاد فرهنگی هزاره ها و مرگز تحقیقاتی قره دینز شدند .
سپس انجنیر دور محمد صالحی رئیس ،انجمن فرهنگی و همبستگی هزاره های افغانستان از تمام مهمانان بخصوص استادان گرامی و دانشجویان عزیز و تمام اشتراک کنند گان قدر دانی به عمل آورد . برای رشد و راه کار های افغانستان به خصوص مردم هزاره ها در قسمت تعلیم تربیه ، تحصیلات عالی در خارج و ایجاد هماهنگی و هم بستگی میان روشن فکران و دانشجویان ، مهاجرین در سراسر دنیا تاکید داشتند. و خوستار مسلکی شدن جوانان در امور وظایف و دروس های که تحصیل می نماید ، همچنان خواستار همکاری دولت ترکیه در قبال افزوده شدن دانشجویان افغانستان به خصوص هزاره ها در ترکیه شد. با این برنامه های که امروز در ترکیه بر گزار می شود خواستار تعدد این بر نامه ها شد و به این باور بود که این بر نامه ها باعث رشد فرهنگی و فکری و همچنان آشنایی کشور های ها میزبان از افغانستان و هزاره ها میگردد آنها بتواند به خوبی از توانمندی مردم ما از نزدیک آشنا شوند .
به دنبال آن سلایتی از مکان های تاریخی و دیدنی افغانستان با آهنگ احمد ظاهر و داود سرخوش با تصاویرمختلف از افغانستان پخش شد.
در ادامه آقای سجاد حسین باشنده دانمارک در این جلسه اظهار خوشی نمود که همه افغان ها به خصوص هزاره ها در فکر مردم و وطن شان است از دولت ترکیه و بر گزار کننده این بر نامه تشکر نموده و همچنان پارچه شعر وحدت و همدلی به لهجه هزاره گی به این عنوان خواندن :
تا که یکدل نه بشی جنجال و جنگ برار
ده بلی گلزارمو بارون سنگه برار
مو زیک ملک ووطن مو زیک دشت ودمن
مو گل های یک چمن مویی عضوی یک بدن
خون از مه خون تو هر دو یک رنگه برار
ده بلی گلزار مو بارون سنگه برار
ازبک و تاجک یکه ، هزره و اوغو یکه
شیعه و سنی یکه دری پشتو یکه
نفاقه، مکر دشمو، چال و نیرنگه برار
ده بلی گلزارمو بارون سنگه برار
بیا دلای خو واز کنی بیت آشتی ساز کنی
دیگه لب لونجه بسه بیا که کمتر ناز کنی
ملک از مو تنگ نیه دلای مو تنگه برار
تا که یکدل نه شی جنجال و جنگ برار
ده بلی گلزارمو بارون سنگه برار
همچنین آقای مرتضی کوهستانی دانشجوی فوق لیسانس دردانشگاه قره دنیز تکنیک ترکیه مقاله ای درمورد سیاست افغانستان از قرن ۱۹ میلادی به بعد که همزمان با ، بازی های سیاسی انگلستان و روسیه تا ختم امپراتوری روسیه و زمینه سازی خضور روسیه در افغانستان توسط هواخواهانش بعد از حملات قشون سرخ روسیه این کشور از یاد تمام مملکت ها میرود . همچنان به وجود آمدن جنگ های داخلی افغانستان و از همه حضور آمدن طالبان شدند برای تمام جوانان افغانستان خاطر نشان نمود که برای اتفاق و همبستگی ملی باید درس را ادامه بدهم .
همچنان وقفه ایی ۲۰ دقیقه ای اعلام گردید و شرکت کننده گان از نمایشگاه فرهنگ هزاره ها که شامل تصاویر از هزاره جات توسط علی امید دانشجوی مقطع ماستری در دانشگاه معمار سنان ترکیه تهیه شده بودند و صنایع دستی که شامل لباس های افغانی به خصوص لباس های محلی هزاره گی توسط انجمن فرهنگی و همبستگی هزاره های افغانستان – ترکیه تهیه شده بود توسط شهر دار اکچه اباد محترم شفیق ترکمن و معاون ریاست معارف شهر ترابزون اقای سلیمان چکر و و معاون رئیس دانشگاه قره دینز حکمت اکسوز باز کشایی گردید.
بعد ازپایان وقفه پرو فیسور داکتر حکمت اکسوز معاون رئیس دانشگاه قره دنیز از حضور مهمان و حاضرین تشکر نمودند و از رابطه بین ترکیه و افغانستان از دوران شاه امان الله خان و مصطفی کمال اتاترک تا به امروز صحبت نمود و ایشان یاد نمودند که در وقت که ترکیه در جریان جنگ استقلال شان درگیر بودند در کابل بهترین جنرال عسکری خود را به عنوان سفر به یک کشور برادر و دوست روان داشته و همچنان قرار داد تعلیمات عسکری ، و معلیمن برای تدریس در مکاتب افغانستان روان داشته اند ، که این نشانه ایی دوستی دیرینه بدون جدایی بین دو کشور برادر ، دوست و هم دین بودند ایشان خواستار تقویت این دوستی ها با دوام توسط افزایش بر نامه های همچون این بر نامه امروزه شد.
در ادامه داکتر محمد تیز جان استاد تاریخ دانشگاه قره دینز ایشان هم به حسن نیت تشکر از حاضرین نموده و یاد آورشدند هزاره ها قبل از آن که این قوم به اسم هزاره شناخته شوند به نام های : خلج، قرلوخ وترکمن یاد می شدند و از جمله سکا ها و کوشانی ها را یاد نمودند که در آن زمان هزاره ها نقش فعال داشتند در بین این مردم سکه های به چاپ رسیده است چهره های مردم هزاره در آن به خوبی هویدا است .
و پروفیسور داکتر بلیگی هان اتسیز گوکدا استاد زبان و ادبیات ترک، دانشگاه کیرک قلعه سخنران بعدی بود که در مورد زبان هزاره ها و ارتباط زبان هزاره و زبان ترکی صحبت نمودند ، و با یاد آور شدند کلمات زیاد هزاره گی که اصالت ترکی دارند اعلان نمودند که هزاره ها ادامه ای هون ها ، یفتلی ها و خلج ها می باشند . همچنان ایشان خواستار تحقیقات جدی در میان هزاره ها با گرفتن مصاحبه ها و ضبط کردن تحقیقات کلتوری فرهنگی و زبان هزاره ها و در جمع ارتباط آن با کلتور فرهنگ و زبان ترک شدند .
همچنین داکتر خانم نسلیهان دوراک استاد تاریخ، دانشگاه اینونو ایشان از بر گزاری این بر نامه تشکر نموده از تمام اشتراک کننده ها به خصوص استادان و دانشجویان قدر دانی به عمل آردند ایشان از تاریخ مردم هزاره ها قبل از چنگیز خان و بعد از چنگیز خان و اصالت هزاره ها بحث نموده و از نژاد مردم هزاره صحبت نمود. نسلهان یاد آور شدند که : هزاره ها از اقوام قدیمی ترک نصب می باشند و باید برای تاریخ و کلتور هزاره کار های جدیتر از طرف محققین ، روشنفکران و اکادیمیسن ها صورت بیگرد. ایشان خواستار اتحاد هزاره ها در سراسر دنیا شدند و یاد نمودند که امروز هزاره ها بیش از هر وقت دیگر نیاز به همبستگی و اتحاد دارند .
در ادامه بر نامه استاد محمد اسحاق فیاض نویسنده، مورخ و تحلیلگر سیاسی در ارتباط وضعیت اجتماعی هزاره ها در ده سال اخیر صحبت نمودو گفت یکی از مهمترین دستاورد های جامعه هزاره تغیر ذهنیت اجتماعی هزاره ها از باور های سنتی به نگاه مدرن و جدید است که در سایه آن نسل جدید هزاره ها به عمل دانش اندوزی روی آورده اند مشارکت سیاسی هزاره ها در عرصه انتخابات و حضور در رده های حکومتی و همچنان خواسته های مشروع خود در قالب تظاهرات مسالمت آمیز مدنی و از دست آورد های دیگر جامعه هزاره برشمرد و همچنین به چالش های فراروی هزاره اشاره نمود و یاد آور شد که تداوم انحصارگری و رقابت های قومی و کسترش فساد در حکومت را چالش عمده جامعه افغانستان خواند و در کنار آن با رشد افراطیگری و تداوم جنگ در افغانستان همرا گردید طوری که جامعه جهانی توان مقابله با افراطیگری را نداشت و همچنین در کنار این چالش تبعض، انحصار و خروج هزاره ها از بدنه قدرت که از چهار وزیر به دو وزیر تقلیل یافت از چهار والی به دو والی و از چهار سفیر به یک سفر تقلیل پیدا نمود که از چالش های فراروی جامعه هزاره در ده سال گذشته بر شمرد .
و همچنین به عدم توسعه هزاره جات و صرف بیشتر کمک های جامعه جهانی در مناطق جنوبی اشاره نمود و گفت که جامعه جهان که مظهر دیموکراسی در افغانستان بود نسبت به هزاره ها در کنار حکومت افغانستان تبعض روا داشتند و هزاره جات بار دیگر تداوم تبعض را تجربه کردند او در ادامه به چالش های درونی هزاره اشاره نمود و از ایجاد فاصله میان طبقه ای نخبه در راس هرم اجتماهی هزاره ها و نسل جوان تحصیل کرده را تجزیه و تحلیل نمود و گفت که رهبران سیاسی ما در طول ده سال کذشته فرصت کسب تجربه سیاسی و حکومت داری را برای نسل جوان تحصیل کرده هزاره نه داده و فراهم نه کرده است .
در خاتمه علی کیانی سکرتر دوم و مسوول امور فرهنگی سفارت افغانستان مقیم انقره در این جلسه در مورد رشد فرهنگی و سیاسی هزاره ها در یک دهی اخیر به خصوص از افزایش چشم گیر دانشجویان هزاره ها در دانشگاه های افغانستان و رو آوردن هزاره ها به تعلیم و تربیه و همچنان رشد سیاسی هزاره ها با ساختار احزاب های مختلف و تجربه ای دیموکراسی با شرکت فعال در انتخابات پارلمان و ریاست جمهوری در افغانستان یاد آور شد و آن را نشانده دهنده ای صلح خواهی مردم هزاره خواند .
