م. م آزره
گل صد برگ تابستانم ای یار
فرار از ملگ مالستانم ای یار
دوختر مالستانی، دلارام آغی،آبی میرزا (صفدر مالستانی) به عمر ۷۵ سالگی در ۱۸ حمل سال ۱۳۹۱ خورشیدی در شهر کابل پدرود زندگی گفت.
صفدر علی مالستانی هنرمند محبوب و خوش آواز محلی در یک خانواده ای فقیر متولد و دوران جوانی را در “نوده” مالستان به شغل دهقانی سپری و سالیانی از مریضی سل(توبرکلوز) رنج برد. بقیه عمر را در کابل و اکثرن پیاده دفتر بود. اواخر عمر غم نان و پول دارو و درمان استما(نفس تنگی) او را از هنر بیگانه و گوشه گیر کرد. صفدر علی فرزند ندارد او دو برادر و سه خواهر داشت، که هر کدام به نوبه خویش بهتر ازدیگری می سرودند. تا حال کسی در مالستان به زیبایی مراد علی مالستانی برادر بزرگ صفدر علی نسروده است.
مراد علی ده سال قبل در دنیای مهاجرت و دور از وطن در ایران در گذشت. احمد علی برادر دومی صفدر علی در قتل عام افشار بدست نیروهای خون آشام سیاف و مسعود در مقابل چشمان خانوده اش سر بریده شد.
صفدر علی با صدای دلنشین خویش فقط در محافل، عروسی و شب نشینی( جشن تولد) داخل قریه می سرود. چون در آن روزگاران موسیقی در هزاره جات گنای کبیره بود وکفر.
اولین آهنگ های صفدر علی حدود چهل و پنج سال قبل ثبت گردید، که در هزاره جات کمترین کسی رادیو داشت، و رادیو کابل شبانه روز ده ها بار آهنگ “غندی مندی” گل زمان را پخش می کرد. مردم هزاره موسیقی دلخوا خویش را از بخش هزاره گی رادیو کویته پاکستان می شنیدند.
صدای نازگ و رسای صفدر علی که با کیفیت خیلی غیر مسلکی و با تیب ریکاردر های “۵۳۰” ثبت گردیده بود بار اول از طریق رادیو هزاره گی کویته پخش گردید. بدبختانه گرداننده گان ناآگاه رادیو کویته در حالیکه هیچگونه شناخت از صفدر علی نداشتند، ناجوانمردانه به اسم “دلارام آغی” آهنگ را پخش کردند. که برای صفدر علی ناخوشایند و توهین آمیز بود. بعد ها لقب” دوختر مالستانی” و” آبی میرزا” نیز علاوه شد.
در حالیکه آبی میرزا در زندگی اش آهنگ نسروده است، من آبی میرزا و صفدر علی را از پنجا سال بدینسو می شناسم. آبی میرزا داستان غم انگیزی دارد، او فعلن در آغیل گرگگ قریه “نوده” مالستان در حالیکه بینایی خویش را از دست داده است، در یک خانه کهنه و موقر که از شوهر برایش به ارث مانده است، با وضع اقتصادی بی نهایت بد؛ تنهای تنها به سر می برد. آبی میرزا دو پسر و یک دوختر دارد، فرزندان یکی درکابل و دیگری ایران و دوختر در خانه ی شوهرش می باشد.
آبی میرزا وقتیکه شوهرش را از دست داد، میرزا بیش از پنج سال نداشت، او یک زنی شجاع بود، مردانه در مقابل ناملایمات روزگار دست و پنجه نرم کرد. و هرگز در برابر اربابان آغیل که هدف شوم تصرف املاک ناچیز یتیمان اش را داشتند؛ سر خم نکرده و اطاعت نکرد. او در یک دسیسه ساختگی روانه زندان و بهای سنگین نافرمانی او، سال ها کنج زندان کوه باد غزنی دور از فرزندان یتیم و بیگناه آه کشید و گریست.
صفدر سالیانی برای کشور و مردم اش سرود. او چند آهنگ جداگانه و دوگانه با استاد صفدر توکلی در آرشیف رادیو تلویزیون ملی کشور دارد. اکنون که صدای هنرمند فقیر ما برای همیشه خاموش گردید، امیدوارم که مردم هنرپرور ما زحمات او را نادیده نگرفته و آهنگ های دلنشین و رسای صفدر علی را متعلق به خود او دانسته، از القاب آبی میرزا، دوختر مالستانی و دلارام آغی که دروغ محض است، در پوستر های سی دی و کسیت خودداری نمایند؛تا حق او را ادا کرده باشیم!