آبی میرزا زنده اما “صدایش درگذشت” پس از نیم قرن؛ نگاهی به زندگی یک زن آوازخوان محلی هزارگی

قاسم رحیمی

صفدر علی مالستانی مشهور به آبی میرزا که بیش از ۴۰ سال، خاموشی آبی میرزا را فریاد زد و ترانه و غزل خواند، سرانجام در نخستین شب هفته جاری (۱۸حمل) برای همیشه خاموش شد. او صدای نازک و رسا داشت و در کنار آبی میرزا، دریایی از سرود و ترانه بود.

آبی میرزا، زنی ساکن اصلی ولسوالی مالستان غزنی است و در ایام جوانی و پس از آن سال ها، با سبک و لحن ویژه آواز خوانی کرده است. او اکنون نزدیک به ۸۲ سال عمر دارد و به نظر می رسد که دیگر توان و حال و هوای آواز خوانی و دمبوره نواختن را ندارد.

آبی میرزا هنوز به زندگی کردن به زادگاهش (ولسوالی مالستان غزنی) وفادار است و در کنار دوستان و اقارب خود در قریه “نو دِه” به سر می برد. نزدیکان آبی میرزا می گویند که او مدتی به جرم آواز خوانی زندانی شده بود.

احمد زاده کاوه فعال فرهنگی و از همسایه های صفدر علی مالستانی به خبرگزاری بخدی گفت که باشندگان منطقه آنان صفدر علی مالستانی را بنام “چهره دوم” آبی میرزا می شناختند.

آبی میرزا اکنون زنده است اما صفدر علی مالستانی مردی که به شکل شگرد آسا، آواز او (آبی میرزا) را در حنجره اش تولید می کرد، شب شنبه درگذشت.

صفدر عالی مالستانی بارها با سبک و لحن آبی میرزا و به کمک آله موسیقی “دمبوره” تکرار کرد:” گلِ صد برگِ تابستانم ای یار/ فرار از ملکِ مالستانم ای یار.”

صفدرعلی مالستانی کی بود؟
صفدرعلی مالستانی فرزند برات علی در قریه موسوم به “نو دِه” ولسوالی مالستان غزنی نزدیک به ۷۵ سال پیش از امروز پا به هستی گذاشت و در همین دهکده ایام کودکی، نوجوانی و جوانی اش را سپری کرد.

احمد زاده کاوه فعال فرهنگی و از همسایه های صفدر علی مالستانی می گوید که این هنرمند محلی سال ها در کنار دیگر هنرمندان نام دار منطقه اش، عاشقانه ترانه و آواز خوانده است.

او با دست چپش “دمبوره” می نواخت و شب های تولد پسران نوزاد دهکده اش را با موسیقی و صدای نازکش رنگ دیگری می بخشید.

بصیر سیرت فعال فرهنگی و باشنده اصلی ولسوالی مالستان غزنی می گوید:” صفدر علی مالستانی در کنار سایر هم قریه هایش، در مراسم های شب نشینی (چله نشینی، چارده پال، شب یلدا، شب نوروزی، چارشنبه سوری) از سر شب تا به سحر “دمبوره” می نواخت و آواز خوانی می کرد.”

به گفته سیرت، صفدر علی مالستان پنج خواهر و دو برادر داشت که آنان نیز مانند خودش آواز خوان هستند.

مریم، صبر گل، بخت آور، لیلا و جان بیگم پنج خواهر صفدر مالستانی و مرادعلی و احمدعلی دو برادر صفدر علی مالستانی هستند.

صفدرعلی مالستانی در کابل
احمد زاده کاوه می گوید که صفدر علی مالستانی، در دهه شصت خورشیدی قریه خود (نو دِه ولسوالی مالستان غزنی) را رها کرده و رهسپار کابل شد.

او پس از آمدن به کابل یک گروه موسیقی محلی تشکیل داد و در رادیو – تلویزیون ملی با “دمبوره و غیچک” آهنگ خواند تا نام و موسیقی محلی اش با ثبت چندین پارچه آهنگ ماندگار شود.

صفدرعلی مالستانی در کابل با برخی دیگر از هنرمندان از جمله صفدر توکلی، آشنا شد و به صورت دوگانه آهنگ خواند. صفدر علی مالستانی پس از حضور در کابل هم مانند دهکده اش، در جشن های تولد، شبهای عید، نوروز، شب یلدا و محفل های خوشی مردمش، شرکت کرد، به کمک “دمبوره” موسیقی نواخت و لحظات شادی را برای همراهانش رقم زد.

صفدرعلی مالستانی سر انجام به عمری ۷۵ سالگی در ۱۸حمل سال ۱۳۹۱ در دشت برچی شهر کابل بدرود زندگی گفت و برای همیشه از دنیای هستی رخت سفر بست.

منبع: خبرگزاری بخدی

In this article

Join the Conversation